رضا کهنسال - سازمان زمین شناسی کشور و اکتشافات معدنی کشور
مهرداد قهرایی پور - سازمان زمین شناسی کشور و اکتشافات معدنی کشور
صدیقه ذوالفقاری - سازمان زمین شناسی کشور و اکتشافات معدنی کشور

ورق 100٬000 مری در بخش جنوب خاوری چهارگوش 250 هزارم خارتوران است. این منطقه بخش کوچکی از ناحیه ساختاری سبزوار است که در محدوده بین استان‌های سمنان و خراسان جای دارد. افق‌های از سنگ‌های آتش‌نشانی در میان لایه‌های آهکی - شیلی کرتاسه پیشین دیده می‌شود که نشانگر خروج آن‌ها در محیط دریایی است. سنگ‌های رسوبی میزبان رخسار دریایی دارم و گداز ها ساخت بالشی نشان می‌دهند. ترکیب گداز لیگی این دوره از آندزی بازالتی و بازالتی ان آمیگدوئیدال اسپیلیتی است. بررسی میکروسکوپی بافت این سنگ‌ها را اینترسرتال - آمیگدوئیدال و پورفیریتیک با زمینه اینترسرتال - آمیگدوئیدال نشان می‌دهد. کانی اصلی این سنگ‌ها بلورهای پلاژیوکلاز ، کانی‌های فرعی آن‌ها اسفن ، لوکوسن و کاری‌های کدر و زمین از میکرولیت های پلاژیوکلاز متقاطع با ترکیب سدیک است. در بررسی میکروسکوپی گداز های یاد شده شواهدی چون آلبیتی شدن فلدسپار های زمین، تجزیه اسفن به لوکوکسن ، فراوانی کلریتی، لکه‌های کربنات و کانی‌های کدر اکسید آهن هم با حفره‌های فراوان پر شده با کلسیت و کانی‌های که در آهن شواهدی بر پدیده اسپیلیتی است. ظهور شکل‌های بافتی، اسکلتی و غیره در پلاژیوکلاز ها نشانگر ساعت شدید سرد شده دیدن سنگ‌ها است که در محیط دریایی کرتاسه انجام شده است . نمودارهای ژئوشیمیایی طبیعت سنگ‌های مورد بحث را آلکالن کمی گراییده به کالکو آلکالن و گرایش آن‌ها را کم پتاسیک معرفی می‌کند. موقعیت نمونه‌ها در نمودارهای عناصر اصلی نسبت SIO2 روند مثبت و تفریق ماگمایی را نشان می‌دهد. با این حال به نظر می‌رسد افزایش چشمگیر نسبت به SIO2 - CAO و SIO2 - NA2O در نمونه‌های حد واسط نشانگر پدیده آلبیتی شدن به آن‌ها است. در نمودارهای عناصر ( SR RB) LFS و ( ZR.Y ) HFS نسبت به SIO2 تجمع چشمگیر این عناصر در نمونه‌های بازالتی بیانگر پالایش این سنگ‌ها با پوست است.