احمد زمانی - استاد بخش علوم زمین - دانشکده علوم دانشگاه شیراز
نرگس خواجوی - کارشناسی ارشد بخش علوم زمین - دانشکده علوم دانشگاه شیراز
مینا توحیدی - استادیار پخش آمار - دانشکده علوم دانشگاه شیراز

نظر به اینکه زلزله پدیده ایست آشوب ناک و حاصل فرآیندهای ژئودینامیکی غیرخطی و پیچیده، پیش‌بینی دقیق زمان، مکان و اندازه آن با استفاده از روش‌های معمول چندان محتمل به نظر نمی‌رسد . در این تحقیق با استفاده از مدل‌های آماری پیشرفت، شاخص شباهت زلزله خیزی SEISMICITY SIMILARITY INDEX ( SSI) معرفی گردیده است. تعیین این معیار کمی برای مناطق مختلف زلزله خیز گامی مؤثر و مفید در شناخت و مقایسه رفتار لرز خیزی هر منطقه می‌باشد. برای محاسبه و ارزیابی این معیار جدید بیش از 8٬000 زلزله که در کمربند فعال آلپ - هیمالیا به وقوع پیوست مورد بررسی قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه به 490 چهارگوش 2*2 تقسیم و شاخص شباهت زلزله خیزی ( SSI ) برای هر یک از چهار گوش‌ها محاسبه شده است. سپس به عنوان مطالعه موردی منطقه زلزله خیز طبس ( TABAS ) واقع در شرق ایران انتخاب و شاخص شباهت زلزله خیزی ( SSI ) آن نسبت به سایر مناطق آلوده - هیمالیا تعیین و نقش مربوط رسم گردیده است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آنست که منطقه طبس از نظر زلزله خیزی با منطقه جانگار ( JUNGGAR ) در شمال شرق چین دارای حداکثر شباهت لرزه‌ای می‌باشد. مقایسه سابق زلزله خیزی دو منطقه طی چهار هفته گذشته نیز این موضوع را تأیید می‌نماید. این شباهت به احتمال زیاد دلالت بر یکسان بودن فرایندهای ژئودینامیکی و لرز - زمین ساختی در این دو منطقه دارد. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آنست که شاخص رقومی ( SSI ) معرفی شده در این مقاله می‌تواند برای شناخت وضعیت ژئودینامیکی و پیش بینی زلزله در مناطق زلزله خیز مفید و مؤثر باشد.