کمال الدین بازرگانی گیلانی - عضو هیات علمی دانشگاه تهران
مریم فرامرزی - دانشجوی کارشناسی ارشد رسوب شناسی ۸۲ - دانشگاه تهران

ناحیه شمال سمنان که بخشی از البرز مرکزی است دارای 25 معدن متروکه و اثر سرب و روی می باشد. بخش زیادی از این کانسارها در توالی کرتاسه بالایی تشکیل شده اند. در این مطالعه 3 معدن متروکه رضاآباد، حیدر-آباد ئ دربند و اندیس بزملا از این توالی مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از مقاطع میروسکوپی نازک رنگ آمیزی شده بوسیاه آلیزارین رد- اس و فروسیانور پتاسیم ، مقاطع صیقلی ، نمودارهای XRD ، تجزیه شیمیایی تر ، xrf و ICP-MS دو نوع کانه زایی هیپوزن در این کانسارها تشخیص داده شد . دگرسانی دولومیتی و سیلیسی شدن(به مقدار کم) نیز در آنها دیده می شود. دولومیت های هیدروترمالی با درصد کربنات کلسیم بالاتر از 55 % همراه این کانسارها وجود دارد. سنگ بستر دولومیت هیدروترمالی و گانگ سرب و روی این کانسارها دارای آنومالی بالای سرب و روی می باشند. سه کانسار و اندیس فوق الذکر از نظر موقعیت چینه نگاری در یک افق بوده اما کانه های هیپوژن ، سوپرژن و گانگ های انها با هم اختلاف دارند. این اختلاف مربوط به جهت مهاجرت آب های متئوریک و چینه ای و تاثیر این سیالات و سیال گرمابی بر سنگ دربرگیرنده و مکانیسم ته نشینی از یک کانسار به کانسار دیگر است. این کانسارها بدلیل کانه زایی ساده هیپوژن ، اندازه بزرگ بلورهای گالن وجود کانی های سولفیدی معدود در بستر دولومیت هیدروترمالی و جایگیری گالن بصورت پراکنده همراه رگه هی کلسیتی و در سیمان برش های ریزشی و تکتونیکی از نوع می سی سی پی والی و هیدروترمالی هستند.