تحلیلی بر مناسبات شیوخ صفوی با آل چوپان (۷۰۰ - ۷۵۸ ه. ق)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 16، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSS-16-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 107
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه حیدری مهر

دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

کاظم میقانی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

مرتضی تهامی

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

قدرت و حاکمیت آل چوپان مقارن با عصر مرشدی شیخ صفی­الدین­اسحاق اردبیلی و فرزندش شیخ صدرالدین موسی بود، میان آنها مناسباتی برقرار شد که در اواخر حکومت ملک اشرف به سردی گرایید و سیاست تعامل میان دو خاندان به رویارویی و تقابل کشیده شد. به سبب آنکه از یک­سو فراز و فرود خاندان چوپانی در این عصر و در ارتباط با شیوخ صفوی بود و از سوی دیگر مهم ترین دستاوردهای شیوخ صفوی که اساسی برای تشکیل حکومتشان شد در این عصر و در ارتباط با قدرت­های سیاسی و از جمله آل چوپان شکل گرفت این دوره یکی از ادوار مهم بشمار می­رود. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه­ای و اسنادی درصدد بررسی مناسبات میان آل چوپان و شیوخ صفوی، تبیین عوامل تاثیرگذار بر روابط میان آنها و پیامدهای این مناسبات است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که چوپانیان هم از سر ایمان و اعتقادی که به شیوخ صفوی داشتند و هم برای تحکیم موقعیت­شان در دربار ایلخانی و سپس برای مشروعیت و تقویت پایه­های حکومتشان، با شیوخ صفوی مناسباتی نزدیک و دوستانه برقرار نمودند، اما ملک اشرف چوپانی به محض تثبیت قدرت، به علت ویژگی­های شخصیتی هم در ثروت زیاد خانقاه اردبیل طمع نمود و هم نسبت به فعالیت­های شیخ صدرالدین موسی دچار سوظن شده بنابراین درصدد حذف وی برآمد، شیخ صدرالدین مجبور به ترک اردبیل شد و در گیلان پناه گرفت، این مسئله موجب برقراری روابط میان شیخ صدرالدین موسی و جانی­بیک حاکم دشت قبچاق شد چنانچه جانی­بیک احتمالا با حمایت شیخ صدرالدین موسی آذربایجان را تصرف و حکومت چوپانی را ساقط نمود

کلیدواژه ها

امیرچوپان, شیخ صفی الدین اردبیلی, صدرالدین موسی, حسن چوپانی, ملک اشرف

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.