بررسی تکامل کوهزایی سیستان، شرق ایران مرکزی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 50، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-50-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 119
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Meysam Mahmoodabadi

گروه لرزه زمین ساخت، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.

چکیده

در این مقاله، با توجه به مطالعات لرزه ای، دینامیک لیتوسفر و گوشته فوقانی شرق ایران بررسی می شود و به تکامل تکتونیکی رشته کوه های سیستان از کرتاسه تاکنون پرداخته می شود. در گذشته، با توجه به تمرکز کمتر مطالعات لرزه ای بر روی این منطقه، کوهزایی این منطقه تنها از دیدگاه مطالعات زمین شناسی مورد بررسی قرار گرفته بود. مطالعات گذشته در برگیرنده پژوهش های پترولوژی، ژئوشیمی و تکتونیکی این منطقه است و به منظور درک پدیده های دینامیکی آن اطلاعات ارزشمندی را ارائه می کند. اما اکنون، با گسترش و بهره برداری از شبکه های لرزه نگاری مختلف، امکان دست یابی به اطلاعات دقیق ساختارهای زیرسطحی فراهم شده است که می توانند ابعاد جدیدی از ژئودینامیک این منطقه را روشن سازند. مطالعات لرزه ای اخیر، گوشته ای گرم را در زیر پوسته این منطقه آشکار می سازند، که می تواند نشان دهنده دینامیک نسبتا فعال آن باشد. وجود لیتوسفری نازک تر از مناطق اطراف همراه با ناهنجاری های پرسرعتی که در آستنوسفر این منطقه مشاهده می شوند، می تواند لایه شدگی و جدایش بخش های پایینی لیتوسفر را نشان دهد. این فرایند سبب بالا آمدگی آستنوسفر و گرم شدن باقی مانده لیتوسفر و پوسته منطقه شده است. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل توابع گیرنده، آشکار کننده پوسته ای دارای ساختارهای لایه ای می باشد که با شیب به سمت غرب، احتمال مشارکت زیرراندگی ورقه اوراسیا به زیر بلوک لوت در کوهزایی منطقه را می دهند؛ پدیده ای که با ضخیم شدگی پوسته نیز همراه بوده است. در مجموع، شواهد لرزه ای به همراه سایر شواهد زمین شناسی دست یابی به یک مدل جدید تکامل ساختاری برای این منطقه را میسر می سازند، که در این مطالعه ارائه می شود.

کلیدواژه ها

دینامیک گوشته و لیتوسفر, رشته کوه های شرق ایران, ساختار لرزه ای, سیستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.