خالد حاجی ملکی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
منوچهر گرجی اناری - دانشیاران گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
فریدون سرمدیان - دانشیاران گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

خاک به عنوان یک منبع طبیعی غیرقابل تجدید، مجموعه ای متشکل از موجودات زنده و شرایط فیزیکوشیمیاییحاکم بر این موجودات به طور روز افزون در حال تخریب می باشد. جهت بررسی اهمیت پدیده تخریب خاکتحقیق حاضر در منطقه ای به مساحت 34300 هکتار در دشت بوکان واقع در استان آذربایجان غربی اجراشد. بدینمنظور به هریک از شاخص های چهار معیار اصلی مدیریت خاک، مدیریت پوشش گیاهی، مدیریت اقلیم و مدیریت عامل انسانی امتیاز داده شد و نقشه هرکدام از این معیارها در محیط نرم افزار Arc GIS تهیه شد. سپس نقشه های حاصل در محیط نرم افزار مذکور روی هم قرار داده شدند و نقشه نهایی تخریب خاک به دست آمد که با توجه به نقشه تخریب خاک مشخص گردید که بیشترین مساحت منطقه حدود 17706 هکتار (51/62 درصد)، در کلاس شدت تخریب خاک متوسط قرار می گیرد. دراین پژوهش سعی شده است تا با الگو گرفتن از روش مدالوس، معیارهای موثر در تخریب خاک (پارامترهای های اصلی) در دشت بوکان واقع در استان آذربایجان غربی شناسایی و مهمترین شاخص های هر معیار که بیشترین اثر را در وضعیت آن معیار یا پارامتر اصلی دارند، انتخاب و سپس امتیاز بندی گردند. هدف اصلی این پژوهش تدوین مدلی منطقه ای بر اساس شرایط کلی منطقه است.

تخریب خاک، دشت بوکان، کیفیت خاک، مدل مدالوس