بررسی اثرات تکالیف بودجه ای بر منابع و مصارف بانک منتخب

دولت­ها در ایران به طور معمول براساس تکالیف مندرج در قوانین بودجه بر سیستم بانکی کشور تکالیف بسیاری تحمیل می­کنند. این مقاله اثرات تکالیف بودجه­ای روی منابع و مصارف بانکی ایران را بررسی می نماید. بدین منظور اطلاعات بانک منتخب در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ با استفاده از روش تحلیل محتوی کیفی قوانین بودجه و تحلیل ترازنامه مطالعه شده است. بررسی تکالیف انجام شده توسط بانک منتخب و مقایسه آن با کل میزان سپرده­های جذب شده نشان می­دهد که متوسط نسبت تکالیف بانکی به سپرده ها حدود ۴۷ درصد و متوسط نسبت تسهیلات تکلیفی به سپرده ها حدود ۳۴ درصد بوده است. مشخص است که بانک منتخب تنها می­تواند حدود ۶۶ درصد از سپرده های خود را فارغ از تکالیف بودجه ای برای درآمدزایی خود در نظر بگیرد. اگر مانده اوراق مشارکت را نیز در نظر بگیریم، سهم منابع سپرده­ای آزاد بانک (کل سپرده­ها منهای تکالیف) به طور متوسط حدود ۵۳ درصد از سپرده ها است که رقم بسیار نامطلوبی است. همچنین یافته­های پژوهش حاضر نشان می­دهد که طی سالهای مورد مطالعه، هزینه تمام شده پول به ازای هر ریال پرداختی بابت تکالیف مختلف بودجه ای رقم قابل توجهی بوده است که تداوم آن می تواند وضعیت بانکها را دچار زیان انباشته نماید.

کلیدواژه ها:

budget assignments ، banking system ، balance sheet. ، تکالیف بودجه ای ، سیستم بانکی ، ترازنامه.