روژین فصیحی - دانش آموخته دکتری علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
مریم بیات ورکشی - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.
عبدالله طاهری تیزرو - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.

با توجه به اهمیت مقدار تابش در کاربرد انرژی خورشیدی و وجود مشکلات فراوان در ثبت این پارامتر، لزوم برآورد مناسب تابش خورشیدی در مناطق مختلف کشور به ویژه نقاط فاقد اندازه گیری ضروری می باشد. در این مطالعه با استفاده از پارامترهای هواشناسی سرعت باد، دما (حداکثر، حداقل و میانگین)، رطوبت نسبی، ساعت آفتابی و بارندگی، روابط تجربی برآورد مقدار تابش خورشیدی در پنج اقلیم مختلف کشور پیشنهاد شد. روابط تجربی با استفاده از رگرسیون های چند متغیره بین تابش خورشیدی به عنوان متغیر وابسته و بقیه متغیرهای روزانه هواشناسی (به عنوان متغیرهای مستقل) استخراج و بر حسب معیارهای آماری دسته بندی شدند. بررسی انجام شده نشان داد که اقلیم نیمه خشک سرد گرم دارای بالاترین دقت بر اساس شاخص ۰۸۵/۰ nRMSE= در بین باقی اقلیم ها می باشد و اقلیم خشک خنک گرم با مقدار MBE، ۱۵/۱- مگاژول بر سانتی-متر مربع بر روز و nRMSE معادل ۱۱/۰ دارای بیش ترین خطا بین پارامترهای هواشناسی و ضعیف ترین برآورد در بین ۵ اقلیم مورد بررسی می باشد. در اقلیم نیمه خشک سرد گرم که بهترین برآورد تابش خورشیدی صورت گرفت از پارامترهایی از جمله دما (حداکثر، حداقل و میانگین)، بارش، ساعت آفتابی و سرعت باد استفاده شد. تاثیر پارامترهای مذکور در برآورد تابش خورشیدی یکسان می باشد.

اقلیم, تابش, رگرسیون, پارامتر هواشناسی