شناسایی استراتژی های مدیریت بحران کسب وکارهای کوچک فعال در صنعت مواد غذایی ایران در دوران پاندمی کووید ۱۹ با رویکرد آمیخته

زمینه و هدف: با فراگیر شدن کووید ۱۹ در سال­های اخیر، صنایع بی شماری در جهان درگیر بحرانی بی سابقه شده اند. کسب و کارها به منظور حفظ بقا و موقعیت رقابتی خود همزمان با کاهش نرخ رشد اقتصادی، ناچار به ایجاد تغییرات اساسی در استراتژی­های کسب و کار خود شدند. شناسایی هوشمندانه استراتژی های مدیریت بحران، به ویژه در صنعت غذایی که صنعتی استراتژیک به شمار می­آید، راهگشای تصمیمات کارا و اثربخش خواهد بود. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی استراتژی های مدیریت بحران کسب و کارهای کوچک فعال در صنعت مواد غذایی ایران در دوران پاندمی کووید ۱۹ با رویکرد آمیخته است. روش: پارادایم به کار رفته در پژوهش حاضر، عمل گرا، رویکرد به کار رفته، آمیخته از نوع اکتشافی و استراتژی به کار رفته در بخش کیفی، تحلیل تم و در بخش کمی، توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه بخش کیفی متشکل از خبرگان موضوع بوده که مصاحبه با آن ها تا رسیدن به اشباع نظری (تعداد ۱۵ مصاحبه) ادامه یافت. جامعه آماری بخش کمی نیز متشکل از ۳۱۴ نفر از روسا، سرپرستان، مدیران ارشد و میانی سازمان­های فعال در حوزه تولید مواد غذایی در ایران بوده­اند. روش نمونه­گیری در بخش کیفی به صورت هدفمند قضاوتی و گلوله برفی و در بخش کمی به صورت تصادفی خوشه­ای صورت پذیرفت. یافته ها: در بخش کیفی، تعداد ۱۰ استراتژی مدیریت بحران در سه دسته کلی استراتژی­های بحران؛ استراتژی های بقا؛ و استراتژی های تاب آوری به همراه زیرمجموعه­های مرتبط شناسایی گردید. استراتژی­های کاهشی، یکپارچگی و ارتباط و توسعه و استقامت برای استراتژی­های بحران شناسایی و ارائه گردید. همچنین، پیگیری رقبا، آماده­سازی زیرساخت­ها و برنامه­ریزی و جهت­گیری استراتژیک برای استراتژی­های بقا؛ و در نهایت، استراتژی­های کار، مالی، بازاریابی و توانمندسازی منابع انسانی برای استراتژی­های تاب­آوری، شناسایی و ارائه گردیده است. در بخش کمی، پرسشنامه متشکل از استراتژی­ها مورد تحلیل عاملی تاییدی قرار گرفت که در نتیجه آن تمام سوالات تایید شدند. نوآوری: جستجوی محققان پژوهش حاضر در پایگاه های معتبر داخلی نشان داد که تاکنون پژوهشی که به شناسایی استراتژی های مدیریت بحران کسب و کارهای کوچک فعال در صنعت مواد غذایی ایران در دوران پاندمی کووید ۱۹ با رویکرد آمیخته پرداخته باشد، یافت نشد. بنابراین نوآوری پژوهش حاضر از سه جهت می باشد. اول، پژوهش حاضر به شناسایی استراتژی های مدیریت بحران کسب و کارهای کوچک در دوران پاندمی کووید ۱۹ پرداخته است. دوم، به شناسایی استراتژی های مدیریت بحران در صنعت مواد غذایی ایران در دوران پاندمی کووید ۱۹ پرداخته شده است. سوم، سه نوع استراتژی بحران، تاب آوری و بقا به همراه زیرمجموعه های آن ها شناسایی گردیده است، در حالی که تاکنون این استراتژی ها به صورت جامع در پژوهشی شناسایی و ارائه نگردیده است. نتیجه گیری: مواجهه هوشمندانه با بحران در محیط پیچیده صنایع، نیازمند درک و تحلیل درست شرایط و یافتن استراتژی های اثربخش است. به خصوص مدیران کشور به علت دگرگونی­های سریع جهانی، منطقه­ای و پیشامدهای داخلی، با عدم قطعیت­های شدیدی مواجه­اند. شناسایی هوشمندانه استراتژی­های مدیریت بحران، به ویژه در صنعت غذایی که صنعتی استراتژیک به شمار می­آید، راهگشای تصمیمات موثر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

Crisis Management ، Crisis Management Strategies ، Small Businesses ، Covid ۱۹ ، مدیریت بحران ، استراتژی های مدیریت بحران ، کسب و کارهای کوچک ، کووید ۱۹