بلاغت نحو در متن تاریخی نفثهالمصدور زیدری نسوی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره: 28، شماره: 101
  • کد COI اختصاصی: JR_LTR-28-101_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 20
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدامین احسانی اصطهباناتی

مدرس مدعو زبان و ادبیات فارسی، مرکز آموزش عالی استهبان، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

امروزه، در مباحث زبانشناسی، مطالعه تاثیر بلاغت بر نحو و ساختار، اهمیت اساسی دارد؛ در زبان فارسی، تاکنون پژوهش مستقلی درباره تاثیر بلاغی و آرایش نحوی در متون نثر مصنوع و متکلف با محوریت کتاب نفثهالمصدور، انجام نگرفته است. در این مقاله، نخست به بررسی نحو و رابطه آن با دستور و بلاغت خواهیم پرداخت و پس از برشمردن نقادانه پیشینه پژوهش، کارکرد بلاغی نحو را در متن نفثهالمصدور، باز می نماییم و با استناد به نمونه ها و رجوع همزمان به بافت موقعیتی، عاطفی و آهنگین کلام زیدری و اقتضای دل مخاطب، هنر نویسنده را در استفاده بلاغی از سازه نحو، نشان میدهیم. در این جستار، با رویکرد نحوی به ساختار دستور زبان فارسی و نیز بلاغت جرجانی به حصول نتایج رسیده ایم. نتایج این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر مبنای داده های کتابخانه ای به دست آمده است، نشان میدهد که زیدری از آرایش و چیدمان نحوی به گونه ای شایسته برای محاکات و گفتوگوی درونی با خویش، بهره برده است. شیوه ترکیب و طرز قرار گرفتن ارکان جملات به صورت مقوله ای بلاغی و سبکس از شده است. زیدری در گزینش واژگان، شیوه ترکیب و تقدم و تاخر واژه ها و چیدمان نحوی کلام بهگونه ای عمل میکند که سبب ایجاد ساختار بلاغی- سبکی خاصی شود.

کلیدواژه ها

بلاغت, نحو, نفثهالمصدور, چیدمان ساختاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.