علی رحیمی - استادیار، بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعیاستان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
یوسف عسکری - استادیار، بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعیاستان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران

گیاهان دارویی با منابع غنی از متابولیت های ثانوی، مواد موثره اساسی بسیاری از داروها را تامین می کنند. گرچه بیوسنتز متابولیت های ثانویه به صورت ژنتیکی کنترل می شود، ولی ساخت آنها به شدت توسط عوامل محیطی تحت تاثیر قرار می گیرد. جوانه زنی بذر، مرحله پیچیده و پویایی از رشد گیاه می باشد و از طریق اثراتی که روی استقرار گیاهچه دارد می تواند عملکرد را بهبود بخشد. دما به عنوان یکی از اولین فاکتورهای تاثیرگذار بر درصد و سرعت جوانه زنی ، که به طور مستقیم با آبنوشی بذر و فعالیت های بیوشیمیایی که متابولیسم درگیر در فرآیند جوانه زنی را تنظیم می کند، عمل می نماید، بنابراین بیشتر گونه ها برای رسیدن به حداکثر جوانه زنی ، نیازمند دمای مناسب یا دمای متناوب هستند. با توجه به اینکه دما تاثیر شایان توجهی در آغاز، درصد و سرعت جوانه زنی دارد، همواره از مهمترین عامل های تعیین کننده موفقیت یا شکست استقرار گیاهچه به شمار می رود. مشخص کردن دمای کاردینال و زمانگرایی مفید برای یافتن دمای مطلوب برای سریع ترین جوانه زنی ، به عنوان یک معیار جهت توزیع گونه ها تحت سناریوهای تغییر اقلیم های مختلف ، بسیار مفید می باشد. دمای کاردینال در بین گونه ها، در بین جمعیت ها و حتی داخل یک گونه به عنوان یک ارتباط مستقیم با سازگاری متغیر می باشد. پرایمینگ یکی از روشهای بهبود کارکرد و افزایش کیفیت بذر برای جوانه زنی در شرایط نامساعد محیطی است . پرایمینگ بذر یک روش فیزیولوژیکی است که کارایی بذر را برای جوانه زنی سریع و هماهنگ بهبود می بخشد. طی این تیمار مقدار کنترل شدهای از آب جذب بذر می شود تا فعالیت های متابولیکی قبل از فرایند جوانه زنی ، بدون خارج شدن ریشه چه از بذر آغاز گردد.

بذر، بهبود، پرایمینگ ، جوانه زنی ، گیاهان دارویی