هوشمند عطایی - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ج.ا.ایران
حسن تقوی - کارشناسی ارشد، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی
راضیه فنایی - کارشناسی ارشد، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی

ایران به دلیل داشتن شرایط توپوگرافی منحصر به فرد خود و ویژگیهای پوشش گیاهی با پراکندگی متفاوت و اقلیمی خشک و نیمه خشک در بیش از دو- سوم وسعت خود و تأثیر پذیری از سامانه های بارشی داخلی (همرفتی) و خارج از مرزها (بادهای غربی، سودانی، موسمی، قطبی) شرایط مناسبی برای پدیده سیل را در خود فراهم آورده است. در این مقوله سعی شده تا سیل پیش آمده در مورخه 89/2/3 و 89/2/4 در حوضه آبریز رودخانه قزل اوزن را با حجم های مختلف بارشی و جریان آبی، با استفاده از نقشه های سطح زمین و تراز 500 هکتوپاسکالی بر گرفته از سازمان هواشناسی NOAA) و داده های بدست آمده از سازمان آب منطقه ای استان از تاریخ 89/1/31 تا 89/2/5، یعنی زمان آغاز بارش در منطقه تا شدیدترین روز بارش و بعد آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نتیجه حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که هر گاه در مناطق شمال غرب و غرب با مرکزیت زنجان در سطح زمین، پشته های پرفشار کوتاه از گسترش هوای سرد در منطقه (سه ناحیه شمالغرب، مرکز، جنوبغرب) استقرار یابد و در ترازهای میانی و بالایی جو نیز ناوه وجود داشته باشد، شرایط لازم برای وقوع بارشهای شدیدی در منطقه مهیا می شود و با عمیقتر شدن فروده های غربی، هوای مرطوب و گرم سطح زمین ناپایدار شده و صعود می کند و شدت این امر موجب بارشهای شدیدتر می گردد.

سیل، سینوپتیک، سامانه، بادهای غربی، ژئوپتانسیل دکامتر