نیلوفر صفائی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ارتباط تصویری دانشگاه علم و فرهنگ
زهرا حسین نژاد - عضو هیات علمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه علم و فرهنگ

ورود اسلام به ایران، مهم ترین رویداد تاریخی سه هزار ساله ی این سرزمین کهن بشمار می رود. بطوری که سرآغاز تغییر دین اکثریت مردم ایران و در پی آن موجب تغییر در فرهنگ و اجتماع نیز شد؛ با ورود اسلام، سایر ادیان موجود در جامعه زیر سایه ی اسلام به حیات خود ادامه دادند و همین امر موجب الزام رعایت برخی موازین اسلامی توسط آن ها شد. زرتشتیان از مهم ترین این ادیان بودند زیرا تا پیش از ورود اسلام به ایران، دین اکثریت مردم جامعه بود اما از آن جا که دین زرتشت برخلاف یهودیت و مسیحیت اهل کتاب بشمار نمی آمد پس از ورود اسلام پیروانش با محدودیت ها و الزامات خاصی در جامعه روبه رو شدند. تغییر در فرم و رنگ پوشاک روزمره و دیزاین آن هم جزئی از این تغییرات بود. زرتشتیان به علت پرداخت جزیه در انجام مراسمات آیینی خود آزادتر بودند و پوشاک مذهبی که در هنگام عبادت و مراسمات آیینی بر تن داشتند شامل این تغییرات نبود.در این جا با توجه به موازین شرعی و صلاح دید علمای اسلام در آن زمان این پرسش مطرح می شود که تغییرات از نظر دیزاین در فرم و رنگ شناسی پوشاک روزمره زرتشتیان تا چه حد و چگونه اعمال شده است؟ برای پاسخ به این پرسش که هدف اصلی این مقاله است به بررسی پوشاک روزمره زرتشتیان و محدودیت ها و الزامات پوششی آن ها در دوران اسلامی ایران پرداخته ایم که بسیار مورد توجه تاریخ نگاران و سیاحان اروپایی قرار گرفته است. این تمایز و تغییرات در عصر های مختلف اسلامی در ایران با توجه به درجه سختگیری حاکمان اسلامی با اقلیت های دینی و وضعیتشان در جامعه متفاوت است. در برخی دوره ها به همین دلیل زرتشتیان در حاشیه ی جامعه بودند و در برخی دوره های دیگر در جامعه فعال بودند.

پوشش، زرتشتیان، رنگ شناسی، تغییر فرم، دوره اسلامی