قاسم گل حسینی - دانشجوی دکتری تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ، شبستر، ایران
منیژه کاظمی - استادیارگروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر،ایران ( نویسنده مسئول)
شهرزاد ساسان پور - استادیار گروه معارف اسلامی ، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران
داود ابراهیم پور - استادیار گروه علوم اجتماعی و ارتباطات ، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران

هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل جامعهشناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو بود. در این مقاله سئوالات پژوهشی زیر مورد بررسی قرار گرفته است: تحولات سیاسی سلسله قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو چگونه قابل تحلیل است؟ نقش نخبگان در ایجاد تحولات دوره قاجاریه چه بود؟ روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از - کیفی به شیوه اسنادی و کتابخانهای و ابزار جمعآوری دادهها، فیش و یادداشت ، نظر گردآوری دادهها برداری بود. پارتو گردش نخبگان در تاریخ جوامع را عاملی ضروری و طبیعی در جهت پیشرفت معرفی مینماید. تحلیل جامعهشناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار نشان داد، عدم وجود گردش نخبگان در جامعه دوره قاجار که موجب عدم تعادل نظام سیاسی و پاسخ مناسب به تحولات سیاسی و اجتماعی شد، علاوه بر این که ناکارآمدی نخبگان رسمی را به اثبات رساند، راه را برای ورود نخبگان جدید در حوزه سیاسی بست. با سقوط حکومت تزار در روسیه، حکومت قاجار نیز که متکی بر ساختار سیاسی ملوکالطوایفی بود، دچار از هم پاشیدگی اجتماعی گردید.

ظهور حکومت قاجار، نظریه گردش نخبگان پارتو، تحولات سلسه قاجار