محمد حسن زاده نفوتی - استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی دانشگاه آزاد میبد
زهرا نوروزی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی – آبخیزداری دانشگاه آزاد میبد

در بسیاری از کشورهای خشک و نیمه خشک جهان مانند ایران، ذخایر آب زیرزمینی یکی از اصلی ترین منابع آبیمی باشد. این منابع در دوره های پرباران گذشته تشکیل شده اند و با توجه به شرایط اقلیمی کنونی کشور شکلگیری چنین منابعی غیر ممکن است. لذا حفاظت این منابع از آلودگی و بهره برداری صحیح از آن امری اجتنابناپذیر است. غالباً آلودگی آبهای زیرزمینی بعد از آلوده شدن چاه ها شناسایی می شود و رفع آن بسیار پرهزینه وطولانی است. لذا ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی به عنوان ابزاری مؤثر برای تشخیص مناطق آسیب پذیر وانجام فعالیت های حفاظتی جهت حفظ کیفیت آب این مناطق لازم و ضروری می باشد. هدف این تحقیق بررسیبرخی از مدل های ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی جهت شناسایی و معرفی کاربردی ترین مدل به منظور تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان های کشور می باشد.بر اساس مطالعات انجام شده مدل DRASTIC از کارآمدترین مدل های مورد استفاده در آبخوان های کشور می باشد اما از آنجا که ضرایب و وزن پارامترهای اینمدل در شرایط اقلیمی، جغرافیایی و ژئولوژیکی خارج از کشور تعیین شده، استفاده از آن بدون در نظر گرفتنشرایط محلی ممکن است نتایج نامناسبی را به دنبال داشته باشد. استفاده از این مدل برای مناطق کارستیکتوصیه نمی شود چرا که این مدل برخی پدیده های ژئومرفولوژیکی این مناطق را از جمله کارن ، غار و حفره ها راکه می تواند نقش به سزایی در انتقال آلودگی به سفره های زیرزمینی داشته باشند را درنظر نمی گیرد. لذا برای مناطق کارستیک مدل های COP و EPIK توصیه می گردد.

آب زیرزمینی، آسیب پذیری، آلودگی، EPIK, COP, DRASTIC