شاه و گدا در غزلیات حافظ

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: پنجمین کنفرانس ملی نوآوری و تحقیق در فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی
  • کد COI اختصاصی: ADCONF05_178
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 174
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا سجادنیا

دانشجوی کارشناسی آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان

سیدمهدی رحیمی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بیرجند

چکیده

از جمله مضامین و مباحث بسیار مهم در عرفان که باعث شکل گیری راز و رمزهای عرفانی میشود، مبحث شاه وگداست. این دو مفهوم در اشعار حافظ شیرازی مکررا دستمایه ی بیان معانی عرفانی و گاه زمینی قرار گرفته اند.این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به موضوع شاه و گدا و مترادف های آن (سلطان و بنده، غنی و فقیر، خسرو ودرویش و...) و تفسیر ابیات آن میپردازد. حافظ در جنبه های مختلفی از جمله معنای مثبت عرفانی یا معنای منفیغیرعرفانی این دو مفهوم را خمیرمایه ی طرح مضامینش قرار داده که به سبب شناور بودن اشعار وی میان حقیقتو مجاز و سه بافت معنایی (حقیقت زبانی، سنت شعری و عرفانی) نمی توان به طور قطع مشخص نمود که منظورحافظ در فلان بیت تنها به گدای مستمند زمینی اشاره دارد یا تنها ممدوح خویش را شاه و صاحب ملک دانستهاست. از این رو، در این مقاله به بررسی و تفسیر اجمالی ابیات منتخب می پردازیم تا با تحلیل آنها به فهم بهترابیات و شناخت جهان بینی حافظ تا حدی که در این مقال بگنجد، نائل آییم.

کلیدواژه ها

شاه، گدا، ادبیات عرفانی، غزلیات حافظ

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.