ملاک های قرآنی و روایی اعتبارسنجی باورهای انسان

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی
  • کد COI اختصاصی: IIHRCONF01_0940
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 91
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی زارعی

دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید محلاتی، قم

چکیده

معیارهای متفاوتی برای صدق معارف بشری و از جمله معارف دینی مطرح شده است . مثل انسجامگرایی ، عملگرایی ، مطابقت با واقع ، نسبیت ، رجوع به شواهد تاریخی که معیار صحیح و مورد پذیرش، مطابقت گزارههای صادق با واقع است . انسجام و هماهنگی معارف با یکدیگر، فایده و کارآیی داشتن ، داشتن تاییدات علمی و مانند آنها گاهی می تواند نشانه های واقع باشند، اما شرط لازم و کافی برای صدق نیستند. شرط صدق معارف دینی مطابق آموزههای آن با واقع است . یعنی معارف دینی زمانی درست و صادق هستند که مطابق با واقعیت جهان باشند. ناگفته نماند که این ملاک برای تمام دانسته های بشری است و اختصاص به معارف دینی ندارد. همچنین ، معرفت دینی امری متمایز از دین است . حال اگر شناخت ما از دین کامل باشد به گونه ای که در فهم آن از هر خطائی مصون باشیم ، آنچنان که در مورد معصومین این گونه است ، در این صورت معرفت دینی ما مطابق با حقیقت دین خواهد بود و خواص آن را خواهد داشت . پس معرفت دینی حضرات معصومین دقیقا مطابق با اصل دین است و لذا ملاک و معیار برای میزان مطابقت یاعدم مطابقت معرفت های دینی ما، معرفت دینی آنهاست ، یعنی هرچه قدر فهم ما از دین نزدیک تر به فهم معصومین از دین باشد، به واقعیت دین نزدیک تر است و این در صورتی است که معصوم حاضر باشد. اما اگر معصوم غایب و خارج از دسترس ما باشد، در این صورت ملاک صدق و کذب برای معرفتهای دینی ما مانند دیگر معرفتهای بشری ما خواهد بود. ملاک های اعتبارسنجی باورهای دینی شامل عقل ، فطرت، کلیت و جهانشمولی ، ثبات و ماندگاری ، وجود ادله وحیانی و استقلال از پیش فرضها و ذهنیات دینداران است .در یک نگاه کلی ، ملاک های اعتبارسنجی باورهای غیردینی با معیارهای عرف، مقتضیات زمان، نیک فرجامی ، فایده مندی ، اخلاقی بودن و اصلاح سازی ، راهکارهای کاهش خطا در فهم ، رهایی از تردید و سرگردانی قابل انجام است .

کلیدواژه ها

ملاک اعتبارسنجی ، باور، قرآن، روایت .

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.