تحلیل فقهی حقوقی قاعده ضمان ید در حقوق ایران با تاکید بر نظر فقهای امامیه

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی
  • کد COI اختصاصی: IIHRCONF01_0010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 409
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیه حیدری شاهی سرایی

کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت

چکیده

ضمان عبارت است از این که شخص مالی را که برذم ه دیگری است به عهده گیرد. متعهد را ضامن ، طرف دیگر را مضمون له و شخص ثالث را مضمون عنه یا مدیون اصلی می گویند. از جمله چیزهایی که در شرع مقدس اسلام سبب ایجاد ضمان قرار داده شده ید است و اساس این تاسیس روایتی است که از رسول اکرم (ص) نقل گردیده که اگرچه سند آن ضعیف است اما شهرت خبر و اینکه مورد قبول علمای فریقین واقع گردیده از بررسی سند و احراز صحت آن بی نیازمان می سازد. بلکه می توان ادعا کرد که خبر مزبور ملحق به اخبار قطعی الصدور است و آن این است که حضرت فرمودند: علی الید ما اخذت حتی تودی و علما در بسیاری از مسائل به این قاعده تمسک نموده اند و از بررسی کلمات آنان ظاهر می گردد که ضمان آور بدون (ید) اجتماعی است مگر در مواردی که دلیل خاصی بر خلاف آن قایم باشد این است تنها باید به بحث در معنای خبر و توضیح مفاد آن پرداخت ، به نحوی که بر موارد استدلال انطباق یابد. یکی از قواعد مشهور فقهی که تقریبا در اکثر کتب فقهی به آن پرداخته شده است و فقهای عظام در بسیاری از ابواب فقهی بدان استناد جسته اند قاعده معروف به قاعده ضمان ید می باشد. مطابق این قاعده که از روایت مشهور نبوی »علی الید ما اخذت حتی تودیه « گرفته شده است هر کس بر مال دیگری دست یابد بدون آنکه از طرف مالک یا قانونگذار اذن داشته باشد موظف است عین مال را به صاحب آن یا قائم مقام قانونی او رد کند و در صورت عدم وجود آن مال باید در صورت مثلی بودن مثل آن و یا در صورت قیمی بودن قیمت آن را بپردازد.

کلیدواژه ها

ضمان ید، ضمان، فقه ، شرایط ضمان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.