تاثیر هندسه معرفتی شیعه امامی در منازعات مشروعیت خلافت عباسی_علوی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه شیعه پژوهی، دوره: 10، شماره: 26
  • کد COI اختصاصی: JR_SHIA-10-26_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 113
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ربابه کریمی

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

مهدی ابراهیمی شهرابی

دانش آموخته دکتری فرق تشیع، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

سید محمد مهدی حسین پور

استادیار گروه مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

صادق امامی

دانشجوی دکتری وهابیت شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

پس از وفات پیامبر اکرم (ص) قبایل عرب که پیش از آن به حکومت های متمرکز کمتر تمایل داشتند، به مرور زمان به نظام حکومتی متمرکز روی آوردند. موضوع مشروعیت خلافت، به­ویژه در میان شیعیان امامیه به یکی از موضوعات مهم در تاریخ اسلام تبدیل شد. شیعیان امامیه با تاکید بر اصول مشروعیت قدرت در اسلام، نظام معرفتی و اپیستمولوژیکی را پایه گذاری کردند که تاثیرات عمیقی بر جامعه اسلامی گذاشت. پژوهش حاضر به بررسی این موضوع می پردازد که چگونه این نظام معرفتی در مناقشات مشروعیت خلافت عباسیان و علویان تاثیر گذاشته است. با تحلیل متون تاریخی و روایی، مشخص شده است که این باورها نقش بنیادینی در این مناقشات ایفا کرده اند. این مناقشات، ریشه در اختلافات اعتقادی و سیاسی میان دو گروه دارد. عباسیان که خود را نسبت به علویان فاقد مشروعیت کافی می دیدند، به­دنبال اثبات مشروعیت خویش از طریق استدلال های شرعی و سیاسی بودند. در مقابل، علویان با تکیه بر اموری همچون رابطه خویش با پیامبر اکرم (ص)، حق وراثت، نسب والا و امامت، خود را به­عنوان وارثان واقعی خاندان پیامبر (ص) وجانشینان بر حق او می دانستند. تحلیل نظام معرفتی شیعه امامیه در این مناقشات می تواند دریچه ای تازه به­سوی فهم عمیق تر از این تحولات تاریخی و تاثیرات طولانی مدت آن بر جهان اسلام باز کند.

کلیدواژه ها

علویان, مهدویت, خلافت, امامت, عباسیان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.