تحلیل جای گاه «قهوه» در ادب فارسی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه غالب، دوره: 11، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_GHALEB-11-3_003
- زبان مقاله: انگلیسی
- تعداد مشاهده: 106
نویسندگان
استاد زبان و ادبیات فارسی دانش گاه علامه طباطبائی، ایران، تهران
دانش جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانش گاه علامه طباطبائی، ایران، تهران
چکیده
از واژه گانی که شاعران و اهل ادب در تصویرپردازی های خود از آن بهره جسته اند، قهوه است. به نظر می رسد معنا و مصداق این واژه در متون فارسی و عربی از دیرباز تاکنون یک سان نبوده است؛ بنابراین، تبیین ریشه این واژه و نشان دادن سیر تطور و تحول دلالت آن برای اهل ادب سودمند است. در این پژوهش، کوشیده ایم با تکیه بر برخی از متون ادبی، تاریخی، سفرنامه ها و واژه نامه های معتبر فارسی و عربی به این پرسش پاسخ دهیم که چه گونه قهوه_ که در گذشته به شراب و خمر غلیظ اطلاق می شده است_ امروزه به چیز دیگری اطلاق می شود؟ در این پژوهش، از روش توصیفی- تحلیلی بهره جسته ایم و بر اساس قراین به دست آمده نشان دادهایم که از میوه شجرالبن یا قهوه، شراب مینداختند و فرآورده مصرفی از آن خمر غلیظ سکرآور بوده است. به مرور زمان، نوع فرآورده مصرفی از میوه قهوه تغییر یافته و به شکل امروزی درآمده است. به تبع همین امر، تصویری که از قهوه در شعر و ادب معاصر یافت می شود، با تصویر قهوه پیش از قرن نهم هجری و دوره صفوی، کاملا تفاوت دارد.از واژه گانی که شاعران و اهل ادب در تصویرپردازی های خود از آن بهره جسته اند، قهوه است. به نظر می رسد معنا و مصداق این واژه در متون فارسی و عربی از دیرباز تاکنون یک سان نبوده است؛ بنابراین، تبیین ریشه این واژه و نشان دادن سیر تطور و تحول دلالت آن برای اهل ادب سودمند است. در این پژوهش، کوشیده ایم با تکیه بر برخی از متون ادبی، تاریخی، سفرنامه ها و واژه نامه های معتبر فارسی و عربی به این پرسش پاسخ دهیم که چه گونه قهوه_ که در گذشته به شراب و خمر غلیظ اطلاق می شده است_ امروزه به چیز دیگری اطلاق می شود؟ در این پژوهش، از روش توصیفی- تحلیلی بهره جسته ایم و بر اساس قراین به دست آمده نشان دادهایم که از میوه شجرالبن یا قهوه، شراب مینداختند و فرآورده مصرفی از آن خمر غلیظ سکرآور بوده است. به مرور زمان، نوع فرآورده مصرفی از میوه قهوه تغییر یافته و به شکل امروزی درآمده است. به تبع همین امر، تصویری که از قهوه در شعر و ادب معاصر یافت می شود، با تصویر قهوه پیش از قرن نهم هجری و دوره صفوی، کاملا تفاوت دارد.کلیدواژه ها
قهوه، خمر غلیظ، شراب سرخ، سکرآور، شجرالبناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.