پرداخت رشوه به منظور احقاق حق (نقد دیدگاه مشهور، با رویکرد اجتماعی به فقه)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، دوره: 20، شماره: 75
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRJ-20-75_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 117
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا نوروزی

دانش آموخته دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

سید مجتبی میردامادی

استادیار گروه مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

ابراهیم صفی خانی

استادیار آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

قوانین متعالی اسلام، با هدف کمال و سعادت جامعه و افراد آن تشریع شده است. حرمت رشوه یکی از احکام الهی است که جهت جلوگیری از مفاسد اجتماعی واقتصادی، و پایمال شدن حقوق بیان گردیده است. حرمت رشوه اجمالا، بین همه فرق اسلامی مسلم می باشد؛ اما مسئله ای که همواره محل بحث بوده، حکم پرداخت رشوه به منظور استیفای حق، به خصوص در صورت انحصار احقاق حق در آن است. تحقیق حاضر با تحلیل و نقد مبانی و ادله دیدگاه های طرح شده در این زمینه، نظریه غیر مشهور را برگزیده و به این نتیجه دست یافته است که رشوه به منظور احقاق حق، مطلقا بر رشوه دهنده و رشوه گیرنده حرام است. برای یافتن پاسخ مسئله، بعد از تحلیل و پرداخت صحیح به هر یک از دیدگاه ها، و علاوه بر به کارگیری اصول مسلم فقهی، در نهایت با رویکرد حکومتی و اجتماعی به فقه، و همچنین استفاده از ره آورد تجمیع ظنون، به حل مسئله پرداخته شده است.

کلیدواژه ها

رشوه، احقاق حق، مفاسد رشوه، فقه حکومتی، حکم حکومتی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.