گونه شناسی خانه های سنتی (مطالعه موردی: روستای هلسم- شهرستان چرداول)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه فرهنگ ایلام، دوره: 17، شماره: 52
- کد COI اختصاصی: JR_FARHNG-17-52_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 121
نویسندگان
چکیده
معماری بومی روستایی مناطق غربی ایران، در گذر زمان، به آرامی تکامل یافته و دارای بنیانها، مولفهها و مبانی نظری مرتبط با ساختار مختص به خود شده است؛ به گونهای که از گزند تهاجم تفکرات به اصطلاح وارداتی، مصون مانده و اصالت و بکر بودن خود را حفظ کرده است؛ از طرفی، روستاهای این مناطق، معماری ویژهای بر اساس نوع توپوگرافی و اقلیم منطقه دارند که در این میان، روستای هلسم در شهرستان چرداول، نمونه ای شاخص و دارای اهمیتی ویژه به حساب می آید. اطلاعات این مقاله که با هدف بررسی و تحلیل گونههای معماری بومی و سنتی روستای هلسم نگاشته شده، با استفاده از مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری آن نیز، مشتمل بر ۱۵۰ بنای مسکونی و ۴۵ خانه سنتی است که دارای معماری ارزشمندی هستند. در این پژوهش، ضمن توصیف عوامل شکل دهنده به بافت روستا؛ مانند: اقلیم و وضعیت جغرافیایی؛ عناصر کالبدی، گونهشناسی بناها و فضاهای موجود در آن نیز معرفی شده است؛ همچنین این پژوهش، نشان می دهد که بیشتر بناها در این روستا برای بهره گیری از تابش آفتاب در فصل زمستان، جهتی رو به جنوب دارند و معابر نیز در جهتی شرقی - غربی شکل گرفته اند؛ همچنین در بافت روستای هلسم دو گونه معماری؛ شامل: خانههای طارمهدار (در دو نوع دو و چند اتاقه) و خانههای فاقد طارمه یا دوطبقه وجود دارد. فضاهای سکونتی و خدماتی در خانههای طارمهدار، دور از هم؛ ولی در یک سطح ایجاد شده است؛ اما فضای مسکونی در خانههای فاقد طارمه، به دلیل توپوگرافی دامنه کوه؛ همچنین بهره مندی از گرمای ناشی از وجود حیوانات در طبقه همکف، بر روی طویله قرار گرفته است. در این میان، خانههای طارمهدار چند اتاقه با ۶۴٪ (بیشترین)، خانههای طارمهدار دو اتاقه فاقد نشیمن با ۲۷٪ و خانههای فاقد طارمه با ۹٪ (کمترین)، بافت سنتی روستا را تشکیل می دهند.کلیدواژه ها
شهرستان چرداول, روستای هلسم, معماری روستایی, گونه شناسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.