تسامح درون دینی در اندیشه سیاسی ابوحنیفه ابوحنیفه.

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، دوره: 3، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JOU-3-3_031
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 86
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد دانایی فر

گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

قربانعلی گنجی

گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، آزاد شهر، ایران

ایرج میر

گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

چکیده

بحث تسامح و مدارای درون دینی از موضوعاتی است که نقش مهمی در انسجام هرچه بیشتر گروه ها و جریان های مختلف اسلامی دارد و در عصر کنونی نیز باتوجه به خشونت های گسترده ی برخاسته از فهم دینی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. همین امر ضرورت بررسی دیدگاه علما و اسلام شناسان نامور که رویکرد ویژه ای در این خصوص داشته اند را دو چندان می نماید. یکی از این علما و دانشمندان، امام ابوحنیفه، فقیه و متکلم نامدار کوفه و پایه گذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه ی اهل سنت است. پژوهش حاضر به بررسی تسامح در اندیشه ی سیاسی ابوحنیفه پرداخته است. این پژوهش به لحاظ ماهیت، از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد ضمن اهمیت جایگاه تسامح و مدارای درون دینی در اندیشه ی سیاسی ابوحنیفه، رویکردهای ایشان در زمینه ی ایمان، عقل گرایی، نظریه ی مرجئه، عرف و رویکرد آزاداندیشی، نقش موثری بر تسامح و مدارای درون دینی داشته است. در واقع نوع تفسیر ابوحنیفه از مفهوم ایمان، متفاوت از تعریفی بود که گروه های خشونت طلب همچون خوارج ارائه می کردند. از سوی دیگر، دیدگاه وی در خصوص مفهوم رای و کاربست عقل و تاکید بر عقل گرایی و توجه به استدلال در اندیشه و نیز توجه به عرف و تاثیر آن بر استنباط از فقه، نوعی تسامح و مدارا در اندیشه ی وی شکل داد که بر وفاق در میان مسلمان موثر بوده است.

کلیدواژه ها

اندیشه سیاسی, تسامح, اسلام, مرجئه, ابوحنیفه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.