نگاهی بر کتاب «کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او» نوشته غلامرضا رشید یاسمی

کتاب «کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او» نوشته غلامرضا رشید یاسمی است، که آن را در سال ۱۳۱۶ به درخواست وزرات فرهنگ ایران به رشته تحریر درآورده­است. موضوع کتاب چنانکه از عنوان آن پیداست، به تاریخ و مسائل تباری و نژادی قوم کرد مربوط می­گردد. در زمان سلطنت رضاشاه دستگاه فرهنگی حکومت بر اساس یک تمایل شدید و مرموز، غلامرضا رشیدیاسمی، مردوخ کردستانی و ولادیمیر مینورسکی را مامور تدوین تاریخ کرد و تعیین منشا نژادی و اثبات ایرانی بودن این قوم نمود. نگارنده در مطالعات خود به نکته قانع کننده­ای در باره علل این اشتیاق برنخورده­است. به عنوان یک احتمال عمده می­توان معتقد بود این تمایل شدید حکومت ­نژادگرا و آریایی­باز پهلوی برای اثبات همریشگی نژادی برخی اقوام ساکن در ایران با فارس­زبانان، ریشه در علاقه این حکومت برای یارگیری از اقوام غیر ترک ایرانی، جهت طرح ادعای غلبه جمعیتی مردم فارس­زبان و برادران نژادی آنها در مقابل جمعیت ترک بوده­است. شاید غرض آینده­نگرانه­ای برای طرح دعاوی ارضی نسبت به اراضی کردنشین کشورهای همسایه هم در این اشتیاق دخیل بوده­باشد. دعوی ارضی نسبت به سرزمین­های کردنشین عثمانی در ادعانامه استرداد اراضی تسلیم شده به کنفرانس صلح پاریس از طرف هیئت ایرانی در مارس ۱۹۱۹ و تاکید بر ایرانی­نژاد و ایرانی­زبان بودن این قوم شاهد دیگری است، که این گمان را تقویت می­کند.       نویسندگان سه گانه مذکور به عنوان مولفانی پروژه­کار در قبال دریافت اجرت، اسناد و امکانات تحقیق به تدوین تاریخ کرد بر اساس اصول و معیارهای تعیین شده از طرف حکومت پهلوی پرداخته و تاریخی مشوش و مجعول برای قوم مذکور ساختند. اساس کار در تدوین این تاریخ بر اثبات ایرانی بودن اکراد بر اساس تعریف خاص نخبگان حکومت از مفهوم ایرانی بودن، اثبات آریایی بودن کرد و اشتراک نژادی کرد و فارس، اثبات حضور کرد در همه جای فلات ایران، ادغام کرد در جامعه آریایی و فارسی، زیر مجموعه فارسی قرار دادن زبان کردی، منتسب ساختن برخی سلسله­های پادشاهی ایران به اکراد و در نهایت منتسب ساختن کرد به سلسله یا تمدن ماد استوار بود. تالیف کتاب «کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او» در شرایط خلا فرهنگی و فقدان آثار مکتوب در موضوع مذکور به انجام رسید و مطالب این کتاب با وجود معایب و اغلاط بسیار، در سایه تبلیغ و پیرایه­بندی دیگران قبول عام یافت.       متاسفانه در سایه سوء استفاده مسئولان فرهنگی حکومت پهلوی از موقعیت خاص تاریخی و خلا فرهنگی برای تدوین آثار مکتوب بر اساس اصول و علائق آریایی­ محور و فارسی­ محور خود و تلاش­های بعدی دستگاه­های فرهنگی این حکومت در جهت به کرسی نشاندن تاریخ­های دست­ساز و مجعول خود و استمرار این رویه در دوران بعد از انقلاب اسلامی، این قبیل نوشته­های غیر علمی و غیر مستند در جایگاه کتب مرجع نشسته و ساختار فکری و نگرشی جامعه روشنفکری و دانشگاهی ایران را شکل داده و به منابعی برای تدوین کتب بعدی در موضوع خود بدل شدند.

کلیدواژه ها:

کرد ، ایران ، نژاد ، آریایی ، ماد ، ساسانیان ، کردستان