بررسی تغییرات کاربری و پوشش اراضی استان قم در یک دوره ی ۳۳ ساله با استفاده از روش‎های حداکثر احتمال و فازی

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFRPR-11-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 123
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

F. Hadian

نویسنده مسئول مکاتبات، دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

H. Bashari

استادیار پژوهش، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

R. Jafari

استادیار پژوهش، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

S. M. Adnani

مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم و دانشجوی دکترای مرتع داری دانشگاه ساری

چکیده

استفاده ی نامناسب از اراضی موجب افزایش سرعت بیابان زایی در مناطق خشک و نیمه خشک می گردد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات بیابان زایی پیرامون تغییرات پوشش و کاربری اراضی در استان قم در یک بازه ی زمانی ۳۳ ساله با استفاده از تصاویر لندست TM ۱۹۷۶، ۱۹۹۲ و ۲۰۰۹ می باشد. داده های بارش، تعداد دام و شاخص SPI نیز برای تفسیر دلیل این تغییرات در این دوره مقایسه شد. ابتدا پیش پردازش های هندسی، اتمسفری و توپوگرافی بر روی تصاویر اعمال شدند و نقشه های کاربری و پوشش اراضی با استفاده از طبقه بندی نظارت شده و فازی استخراج گردید. سپس صحت نقشه ها با استفاده از صحت کلی و ضریب کاپا محاسبه شدند. براساس نتایج، نقشه های تولیدی با روش فازی صحت بیشتری نسبت به طبقه بندی نظارت شده داشتند. در این بازه ی زمانی، میزان مراتع از ۷۸۴۲۸۱ به ۶۶۲۹۱۰ هکتار کاهش یافته و ۳۴۱۱۲ هکتار از اراضی به زمین های شوره زار تبدیل گردیدند. نتایج همچنین نشان داد که میزان اراضی مسکونی، صنعتی و کشاورزی به ترتیب ۲۸۶۴ و ۱۳۳۰۸ هکتار افزایش یافته است و دریاچه ی نمک در سال ۲۰۰۹ به طور کامل خشک شده است. نتایج حکایت از آن داشت که ساخت سد و قطع آب های ورودی به استان، بهره برداری شدید از آب های زیرزمینی، خشک سالی های متوالی و افزایش تعداد دام موجب افزایش سرعت روند بیابان زایی بخصوص در بخش شرقی استان قم شده است. البته نحوه ی مدیریت اراضی و تغییرات زیست محیطی، هر دو می توانند عامل این تغییرات باشند. مدیریت جامع و تطبیقی و بخصوص اصلاح مدیریت منابع آب استان می تواند منطقه را به شرایط گذشته بازگرداند.

کلیدواژه ها

استان قم, بیابان زایی, سنجش از دور, کاربری اراضی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.