ماریا محمدی زاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
عبدالرضا کرباسی - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
مصطفی صاحبی - کارشناس ارشدمدیریت محیط زیست

تالاب ها به عنوان زیستگاه های حیاتی و متنوع حیات وحش از جمله نظام های حیات بخشی هستند که به هیچ وجه جایگزین ندارند و متأسفانه هنوز روند تخریب این بوم سازگانهای طبیعی که دهها کارکرد متفاوت و موزون را یکجا در خوددارند متوقف نشده است. یکی از عوامل نابودی تالاب ها عدم وجود مدیریتی هدفدار و توانمند است که در بسیاری از موارد اقداماتی را که جهت بهره برداری و یا حتی حفاظت از تالاب ها پیش بینی می شود، به نتیجه نهایی و مورد نظر نمی رساند. عدم اطلاعات لازم و ضروری پیرامون بسیاری از تالاب ها و عدم ارایه طرح های جامع مدیریتی، حفاظت از تالاب ها را با مشکل مواجه کرده است. تالاب هشیلان به عنوان یکی از تالابهای منحصر به فرد کشور در استان کرمانشاه قرار دارد که علیرغم دارا بودن پتانسیلهای یک تالاب مفید و حائز اهمیت، با تهدیداتی مواجه است. مطالعه پیش روی از تاریخ 1390/7 لغایت 1391/6 با هدف تدوین بهترین استراتژی ها در جهت بهبود عملکرد مدیریت زیست محیطی تالاب هشیلان صورت گرفته است. در تحلیل برنامه ریزی راهبردی جهت ارائه راهکارهای مدیریتی از روش برنامه ریزی راهبردی SWOT که مبتنی بر شناسایی نقاط قوت و ضعف (عوامل داخلی) و فرصت ها و تهدیدات (عوامل خارجی) بهره گیری شد، که حاصل آن به صورت جداول IFE وEFE درآمد که نهایتاً برای تجزیه تحلیل نهایی بصورت جدول QSPM (ماتریس برنامه ریزی کمی استراتژیک) مورد استفاده قرار گرفته و نتایج نهایی نشان می دهد که مدل استراتژی SO4 اعمال مدیریت یکپارچه تالاب با امتیاز 4/34 واستراتژی SO7 استفاده از جاذبه های طبیعی منطقه به منظور رشد صنعت اکوتوریسم در جهت اشتغال مردم بومی باامتیاز 4/32 و استراتژی SO6 راه اندازی گردش های علمی به منظور آشنا نمودن دانش آموزان و دانشجویان به ارزش هایطبیعی تالاب با امتیاز 4/24 و استراتژی SO11 تخصیص بودجه توسعه استانی برای احداث سایت پرنده نگری با امتیاز 4/23و استراتژی SO1 معرفی منطقه به عنوان اولویت پژوهشی جهت شناسایی و مطالعه توربزار و تنوع گونه ای جانوری وگیاهی باامتیاز 4/20 و استراتژی SO3 معرفی منطقه به عنوان قطب اکوتوریسم در غرب کشور به دلیل آب و هوای بسیار مطلوب درفصول گرم سال با امتیاز 4/19 به عنوان بهترین استراتژی ها معرفی شدند.

تالاب – SWOT مدیریت زیست محیطی هشیلان