hoda hashemi
abbas safar nejad
abdalreza bagheri

زیره پارسی(Bunium persicum) از جمله گیاهان دارویی با ارزش اقتصادی و صادراتی بالا می باشد و اولین قدم برای کارهای به نژادی، اطلاع از تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی بین آنهاست. تاکنون گزارشی مبنی بر استفاده از نشانگرهای مولکولی روی این گیاه، منتشر نشده است. به منظور ارزیابی تنوع مولکولی بین ۱۵ توده بومی زیره پارسی ایران و به جهت خطای حداقل، DNA ژنومی بصورت بالک (۴۰ گیاهچه از هر توده) با استفاده از روشCTAB با اندکی تغییر و افزایش مراحل شستشوی DNA، استخراج گردید. کمیت و کیفیت نمونه های DNA با الکتروفورز و اسپکتروفتومتر بررسی و سپس با ۲۱ آغازگرRAPD تکثیر صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم­افزار های POPGENE وNTSYS انجام و دندروگرام برپایه UPGMA ترسیم شد. با انجام واکنش PCR، تعداد ۱۰۸ قطعه DNA تکثیرشده قابل ارزیابی در نمونه ها به دست آمد که ۴۵ باند، معادل۴۱% باندها چندشکل بود. بر اساس داده های مولکولی، دامنه شباهت بین نمونه ها از ۶۶/۰  تا ۹۳/۰  متغیر بود. نتایج تجزیه داده­های مولکولی با نتایج مورفولوژی و فواصل جغرافیایی آنها نیز منطبق بود، به طوری که در شباهت ژنتیکی ۸۵%، نمونه های هر استان در شاخه های مشترکی قرار گرفتند. به طور کلی، بررسی تنوع در ژنوتیپهای زیره با استفاده از نشانگر RAPD نشان داد که این مارکر در شناسایی نواحی چند شکلی و تخمین فاصله ژنتیکی و مدیریت ژرم پلاسم این گونه می تواند مفید باشد.

Persian Zira, Bunium persicum, Genetic variation, medicinal plant, RAPD