S. Khosravinia - دانشجوی کارشناسی ارشد، بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
S.M. Ziaratnia - نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار، پژوهشکده علوم و صنایع غذایی، مشهد
A. Bagheri - استاد، بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد
S.H. Marashi - دانشیار، بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد

امروزه استفاده از قابلیت های کشت سلولی برای تولید مواد موثره دارویی بسیار مورد توجه است. در این پژوهش القاء و رشد کالوس زیره سیاه به عنوان یک گیاه دارویی مهم در دو محیط کشت جامد MS و B۵ که هر یک دارای  mg/l ۲,۴-D۲ و mg/l Kin ۵/۰ و mg/l NAA۲ و mg/l BA ۵/۰ بودند، مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دیگر، رشد کالوس در محیط کشت MS مایع حاوی ۴ ترکیب هورمونی متفاوت، ۲,۴-D ( mg/l۲ و ۵/۰) به همراه  mg/l Kin۵/۰ و NAA ( mg/l۲ و ۵/۰) به همراه mg/l BA ۵/۰ مورد بررسی قرار گرفت. سپس استقرار کشت سلولی این گیاه و بررسی روند رشدی آن در محیط کشت MS مایع حاوی دو ترکیب مختلف هورمونی اشاره شده در قسمت القاء کالوس انجام شد. بیشترین وزن خشک و درصد کالوس زایی در محیط کشت های جامد و بالاترین مقدار وزن تر کالوس و وزن تر و خشک سلول در محیط کشت MS مایع در تیمار حاوی mg/l NAA ۲ و mg/l BA ۵/۰ مشاهده شد. لازم به ذکر است که از نظر درصد کالوس زایی و وزن خشک در هر دو محیط کشت MS و B۵ جامد حاوی این تیمار هورمونی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. البته منحنی رشدی سلول ها در تیمار حاوی  mg/l ۲,۴-D۲ و mg/l Kin ۵/۰ پس از ۳ هفته و در تیمار حاوی  mg/l NAA۲ و BA mg/l ۵/۰ پس از ۴ هفته به حداکثر مقدار رسید.

: زیره سیاه, کالوس, کشت تعلیقی سلولی