مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گل محمدی (Rosa damascena Mill) ایران با روشهای آماری چند متغیره

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله علمی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، دوره: 28، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRFP-28-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 87
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

B. Yousefi

Assoc. Prof., Research Division of Natural Resources, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, I.R. Iran. E mail: bayzidyousefi@yahoo.com

S.R. Tabaei Aghdaei

Prof., Biotechnology Research Department, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, .I.R. Iran.

چکیده

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی گونه مهم معطر و دارویی گل­محمدی (Rosa damascena)، ۳۸ ژنوتیپ این گونه برای بررسی تنوع صفات فنولوژیکی و مورفولوژیکی (دوره گلدهی، ارتفاع پایه، قطر تاج پوشش گیاه، تعداد برگ در پایه، سطح کل سبز گیاه، تعداد گل در پایه، متوسط وزن تر و درصد ماده خشک گل و عملکرد گل در پایه) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای ۸۷- ۱۳۸۳ در نهالستان تحقیقاتی زاله سنندج ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ­ها از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی­دار (۱%≤ p) وجود داشت. میانگین کل عملکرد گل تازه ۴/۲۴۲۷ گرم در پایه و ژنوتیپ­های متعلق به نواحی معتدله، سردسیری و مرطوب کشور نسبت به ژنوتیپ­های با منشا مناطق گرم و خشک عملکرد گل کمتری داشتند. عملکرد گل با ارتفاع و قطرتاج، تعداد برگ و سطح سبز پایه و تعداد گل در پایه همبستگی مثبت و معنی­دار (۰۱/۰≥p ) نشان داد. برازش رگرسیون گام به گام نشان داد که تعداد و وزن گل در جهت مثبت و سطح سبز گیاه و دوره گلدهی در جهت منفی اجزاء اصلی عملکرد گل بودند. گروه بندی تجزیه خوشه­ای (CA)، با تفکیک بر مبنای عملکرد گل و خصوصیات مناطق منشا ژنوتیپ­ها مطابقت نسبی داشت. نتایج تجزیه به مولفه­های اصلی (PCA) با نتایج CA مطابقت بالایی نشان داد اما تفکیک ژنوتیپی در تجزیه PCA واضح تر بود. نتیجه کلی این تحقیق و تجزیه­های CA و PCA بر وجود تنوع ژنتیکی غنی بین ژنوتیپ­ها از لحاظ صفات فنولوژیکی و مورفولوژیکی و امکان استفاده از این تنوع در اصلاح گل محمدی مانند بهبود عملکرد گل از طریق گزینش­های مستقیم و غیرمستقیم (از طریق اجزاء عملکرد گل) و یا هیبریداسیون ژنوتیپ­های با فاصله ژنتیکی دورتر به منظور استفاده از هتروزیس بالاتر دلالت داشت.

کلیدواژه ها

cluster analysis, Correlation coefficient, Principal component analysis, stepwise regression

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.