علی سجادی - دفتر فنی انتقال – واحد مطالعات سیستم شرکت برق منطقه ای باختر
سیدحسین حسینی - استاد گروه مهندسی برق دانشگاه تبریز

سیستم انتقال توان HVDC که امروزه به منظور افزایش انـدازه تـوان انتقالـی و کـاهش هزینه های مربوط به آن ، افـزایش پـایداری و همچنیـن لیـنک شـبکه های AC با فرکانسهای مختلف به یکدیگر استفاده می شود از مبدلهای ا لکترونیک قدرت تشکیل شده است . ایـن مـبدلها حـاوی ا لمانهای غیر خطی می باشند ، بنا برایـن سیستم انتقال HVDC با توجه به غیر خطی بودن ساختار آن در کنار مزیتهای فوق به عنوان یکی از مهمترین مـنابع مولد هارمونیک در شبکه به شمار می آید . مبدلهای تشـکیل دهنده این سیستم انتقال در صورت قرار گرفتن در شـبکه های نامتقارن ، هارمونیکهای جدیدی تحت عنوان هارمونـیکهای نـا مشخص تولید می نمایند . این دسته از هارمونـیکها ، علاوه بر افزایش تلفات و ایجاد اعوجاج در سـیگنالهای قـدرت ، در بعضی از موارد موجب ناپایداری هارمونیکی نیز می شوند . [1, 2] بزرگی هارمونیکها به میزان توان انتقالی توسط لینک HVDC و درصد نامتعادلی شبکه بستگی دارد ، به قسمی که در صورت بالا بودن مقدار توان انتق الی ، هارمونیکهای ذکر شده می توانند اندازه ولتاژ و جریان جاری بر روی خط انتقال را تاحد قابل توجهی افزایش دهند که این افزایش موجب عملکرد اشتباه تجهیزات حفاظتی نصب شده بر روی شبکه انتقال خواهد شد . از مهمترین پیامد های عملکرد نابجای تجهیزات حفاظتی می توان به خاموشی های بی مورد صنایع کوچک و بزرگ و رشد میزان انرژی توزیع نشده اشاره کرد . بـا توجـه به استقبال وزارت نیرو از نصب سیستم انتقالHVDC در شـبکه انتقال ایران پیدایش معضلات فوق امری اجتـناب ناپذیـر بـه نظـر مـی رسـد ، لذا جهت شناخت بهترهارمونـیکهای ذکـر شده در این مقاله سعی شده است نحـوه تولـید و عملکرد آنها از طریق مراحل ذیل در یک شبکه نمونه IEEE مورد بررسی قرار گیرد . ابتدا با استفاده از توابع سوئیچینگ هارمونیکهای نا مشخص تولید شده در این شبکه استخراج گردیده است .

HVAC/ HVDC ، پخش بار سه فاز HVDC مبدل هارمونیک،