بررسی تولید علوفه در منابع ژنتیکی زراعی و وحشی برخی شبدرهای یکساله ایران با استفاده از آب سبز در مناطق نیمه مرطوب معتدل کشور

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله علمی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، دوره: 30، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRFP-30-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 94
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا عباسی

Assist. Prof., Seed and Plant Improvement Department, Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Khorasan-e Razavi; Agricultural- Research-Education & Extension Organization (AREEO); Mashhad, I.R. Iran

حسن مختارپور

Assist. Prof., Seed and Plant Improvement Department, Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Golestan; Agricultural- Research-Education & Extension Organization (AREEO); Gorgan, I.R. Iran

محمد زمانیان

Assoc. Prof., Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural- Research-Education & Extension Organization (AREEO); Karaj, I.R. Iran

عبدالناصر مهدی پور

MSc., Seed and Plant Improvement Department, Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Khorasan-e Razavi; Agricultural- Research-Education & Extension Organization (AREEO); Mashhad, I.R. Iran.

چکیده

شبدر وارداتی برسیم (Trifolium alexandrinum)، یکی از مهمترین گونه شبدر زراعی برای استفاده در مناطق نیمه مرطوب معتدل همانند برخی از مناطق شمالی کشور است که سالیان متمادی در جنوب و شمال کشور کشت می شود. جهت افزایش تنوع شبدر در سیستم های زراعی، طی سال های گذشته منابع ژنتیکی شبدرهای یک ساله وحشی موجود در کشور جمع آوری و ارزیابی شده اند. ولی واکنش این منابع در مناطق نیمه مرطوب معتدل شمال کشور از نظر تولید علوفه بررسی نشده است. لذا به این منظور، تعداد ۱۷ نمونه ژنتیکی شبدر، از ۸ گونه ، شامل سه گونه زراعی T. alexandrinum، T. resupinatum، T. incarnatum و ۵ گونه وحشی شامل T. angustifolium ، T. echinatum، T. diffusum، T. lappaceum و T. purpureum به همراه رقم محلی شبدر برسیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال (۱۳۹۸ و ۱۳۹۹) در شرایط دیم گرگان کشت و ارزیابی شدند. رطوبت مورد نیاز گیاه با استفاده از بارندگی های طبیعی تامین شد. بعد از برداشت، علوفه خشک هر کرت محاسبه و داده های دو سال بصورت آشیانه ای تجزیه واریانس شدند و مقایسه میانگین ها به روش دانکن صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی داری را در بین گونه ها نشان داد که میانگین عملکرد علوفه خشک در گونه های T. diffusum و T. resupinatum بترتیب ۲۰۶۳ و ۶۱۲۰ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که شبدرهای T. incarnatum و T. resupinatum بیشترین و شبدرهای T. lappaceum و T. purpureum کمترین ضریب تغییرات تولید علوفه در طی دو سال داشتند. این تحقیق نشان داد که برخی منابع ژنتیکی شبدر برسیم موجود در بانک ژن ملی ایران، همچنین نمونه های ژنتیکی ۵۰TN۰۰۲۵۰ (شبدر ایرانی) و ۵۰TN۰۰۷۰۸ (T. echinatum) قابلیت استفاده بصورت کشت مستقیم برای تولید علوفه در مناطق شمالی کشور با بارش بین ۵/۴۲۵ -۴/۲۱۲ میلی متر در سال را دارند. ولی شبدرهای وحشیT. purpureum ۵۰TN۰۰۵۵۵، T. lappaceum ۵۰TN۰۱۲۳۸، T.angostifolium ۵۰TN۰۱۵۴۸ و T. diffusum ۵۰TN۰۱۴۴۳ به علت ضریب تغییرات کم آنها در شرایط بارانی متفاوت و پایین بودن عملکرد آنها، نیاز به تحقیقات به نژادی بیشتر برای استفاده در مناطق شمالی دارند.

کلیدواژه ها

Annual clovers, Evaluation, germplasm, Green water

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.