بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی میوه برخی ژنوتیپ های سنجد عنابی (Elaeagnus angustifolia L. ˊAnabiˊ) منطقه ارومیه

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله علمی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، دوره: 31، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRFP-31-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 131
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لعیا پیربداقی

Department of Horticultural sciences, Saba institute of higher education, Urmia, Iran

ابوالفضل علیرضالو

Department of Horticultural science, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran

قادر قاسمی

Dept. Horticultural science, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University (TMU), Tehran, Iran

چکیده

چکیدهسابقه و هدف: سنجد با نام علمی Elaeagnus angustifolia از تیره Elaeagnaceae از گیاهان دارویی مهم است. با توجه به اینکه گونه E. angustifolia در شهرستان ارومیه برای کشت، بهره­برداری و استفاده در صنایع غذایی و دارویی کشور مورد توجه جدی قرار نگرفته است، بنابراین ارزش دارویی ژنوتیپ­ها و گونه­های آن در این منطقه مشخص نیست. این تحقیق با هدف بررسی تنوع فیتوشیمیایی، آنتی­اکسیدانی و مورفولوژیکی ژنوتیپ­ها در شهرستان ارومیه انجام شد.مواد و روش­ها: در این مطالعه میوه ۱۰ ژنوتیپ سنجد ˊAnabiˊ منطقه ارومیه جمع آوری شد و تنوع ژنوتیپ ها بر اساس صفات طول و وزن میوه، محتوای فنول کل، فلاونوئید و اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی اکسیدانی ارزیابی شدند. رنگ میوه توسط دستگاه HunterLab اندازه­گیری شد. محتوای فنول کل، فلاونوئید و اسید آسکوربیک کل با استفاده از فولین­سیوکالتیو، کلرید­آلومینیوم و ۲,۶-Dichlorophenolindophenol اندازه­گیری گردید. فعالیت آنتی­اکسیدانی با استفاده از ۲،۲-دی فنیل-۱-پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه­گیری شد. داده ها تجزیه واریانس شدند و مقایسه بین ژنوتیپ ها به روش دانکن انجام شد. تجزیه خوشه­ای ژنوتیپ­ها و همبستگی پیرسون با استفاده از صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی انجام گردید.یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین مقدار طول میوه مربوط به G۲ با ۴۳/۲۲ میلی­متر بود. نتایج این مطالعه نشان داد که ژنوتیپ­های مختلف از نظر صفات مورفولوژیکی مانند وزن میوه تفاوت معنی­داری با هم داشتند. در اندازه­گیری وزن میوه، بیشترین وزن میوه با مقدار ۱۸/۳ گرم مربوط به G۵ بود. وزن میوه بیشترین تاثیر را بر عملکرد دارد. رنگ یکی از مهمترین خصوصیات مورفولوژیکی میوه سنجد است. در اندازه­گیری رنگ میوه، بیشترین مقدار * L با مقدار ۶/۳۹ مربوط به G۲، بیشترین مقدار *a با مقدار ۷/۲۴ مربوط به G۷ و بیشترین مقدار *b با مقدار ۲/۱۹ مربوط به G۲ بود. پس از محاسبه کروما، بیشترین مقدار کروما با مقدار ۹۴/۲۷ در G۱۰ مشاهده شد. بیشترین میزان Hue با ۳۶/۵۵ درصد مربوط به G۲ بود. بیشترین مقدار فنول کل، فلاونوئیدها و اسید آسکوربیک به ترتیب با ۵۸/۳۳ میلی­گرم اسید گالیک در ۱۰۰ گرم وزن تر میوه در ژنوتیپ ۱۰ (G۱۰)، ۱۱/۲۱ میلی­گرم کوئرستین در ۱۰۰ گرم وزن تر میوه در ژنوتیپ ۱۰ (G۱۰) و ۵/۴۲ میلی­گرم اسید آسکوربیک در گرم وزن تر میوه در ژنوتیپ۱ (G۱) مشاهده شد. همچنین ظرفیت آنتی­اکسیدانی میوه با استفاده از DPPH نشان داد که فعالیت آنتی­اکسیدانی این ژنوتیپ­ها بین ۱۷/۲۱ تا ۸۱/۳۳ درصد متغیر بود. تجزیه خوشه­ای داده­های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی نشان داد که ژنوتیپ­های مورد بررسی در این تحقیق در دو گروه جداگانه قرار گرفتند که از میان آنها گروه دوم (ژنوتیپ­های ۱، ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۰) دارای بیشترین فنول، فلاونوئید و ویتامین ث و فعالیت آنتی­اکسیدانی بودند. نتایج همبستگی در بین خصوصیات فیتوشیمیایی نشان داد که فعالیت آنتی اکسیدانی با میزان محتوای فنول، فلاونوئید و اسید آسکوربیک کل همبستگی مثبت و معنی­داری داشت.نتیجه­گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ژنوتیپ­های مختلف سنجد، به­ویژه ژنوتیپ­های موجود در گروه دو دارای مقادیر قابل توجهی ظرفیت آنتی­اکسیدانی و ترکیبات فنولی بودند که می­توانند در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به نتایج، در بین ژنوتیپ­های گروه یک، ژنوتیپ (G۱۰) را می­توان به عنوان ژنوتیپ برتر پیشنهاد داد.

کلیدواژه ها

genotype, diversity, Elaeagnus angustifolia, Medicinal plants, phytochemical

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.