دیدگاه کارشناسان در مورد تاثیر سیاست های دولت و بهره برداری ناپایدار توسط جوامع روستایی بر تخریب مراتع استان زنجان
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، دوره: 21، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJFRPR-21-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 155
نویسندگان
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
دانشیار ترویج کشاورزی و توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استاد، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
دانشیار، گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
۵- استادیار، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
چکیده
عوامل متعددی باعث تخریب مراتع شده اند. پژوهش پیش رو با هدف بررسی تاثیر سیاست ها و مداخله های جوامع محلی بر کاهش مراتع از طریق روش کیفی نظریه داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان، ۱۷ نفر از کارشناسان منابع طبیعی، محیط زیست و کشاورزی استان زنجان بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند و از طریق روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری مشخص و انتخاب شدند و با آنها مصاحبه شد. تحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی منجر به استخراج ۴۲۷ مفهوم، ۲۰۳ مقوله اولیه، ۵۱ مقوله اصلی و ۸ مقوله کانونی شد. مقوله های کانونی عبارت بودند از: کاهش سطح مراتع و افزایش سطح اراضی زراعی، تاثیر سیاست های دولت بر اراضی روستایی و مراتع، تغییر نظام اجتماعی- اقتصادی روستا و نظام بهره برداری، تاثیر مداخله های انسانی بر تخریب مراتع، نقش نهادها در حفاظت مراتع، بهره برداری ناپایدار منابع طبیعی توسط روستاییان، تغییر مالکیت اراضی مردم روستایی و تاثیر بهره برداری جمعی بر تخریب مراتع. مدل پارادایمی حول پدیده مرکزی پژوهش، «کاهش سطح مراتع و افزایش سطح اراضی زراعی»، به ویژه بعد از دهه ۱۳۶۰ ترسیم شد. سیاست های دولت در مورد اراضی، به ویژه ملی شدن منابع طبیعی و اصلاحات ارضی بر تشدید تغییرات کیفی مراتع، تغییر مالکیت اراضی، کاهش سطح مراتع و افزایش سطح اراضی زراعی موثر بوده اند که در پی آن تغییر در نظام اجتماعی- اقتصادی و نظام بهره برداری اراضی روستایی را ایجاد کرده اند. مداخلات انسانی، به ویژه با افزایش جمعیت روستاها و افزایش تعداد دام و فشار بیش از حد بر مراتع به عنوان مهمترین عامل موثر بر تغییر کاربری اراضی و کاهش و تخریب مراتع هستند.کلیدواژه ها
تخریب مراتع, سیاست های بهره برداری از اراضی, جامعه روستایی, قوانین مراتع, بهره برداری غیرپایدار اراضیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.