شمول «شبهه» در قاعده درا

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره: 12، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_FEQH-12-22_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 129
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Mahmoud Pourbafrani

دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

Hamed Rostami Najafabadi

استادیار فقه و حقوق امامیه دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مشهور فقها مفاد قاعده درا را در شبهات موضوعیه جاری می ­دانند، ولی شبهه در این قاعده، اطلاق داشته و شامل شبهه حکمیه نیز می ­شود. شبهه در حقوق کیفری، گاهی در عنصر قانونی است و گاه در عنصر معنوی و گاه در عنصر مادی؛ شمول قاعده در این موارد نیز پذیرفته شده است. شبهه دیگری در فقه مطرح می ­شود و آن شبهه توبه است که اگر شبهه در احراز توبه نیز وجود داشته باشد حد برداشته می ­شود. به نظر، شبهه در مرحله اجرا نیز موثر بوده و باعث توقف اجرای حکم می ­گردد؛ یعنی در شرایط عدم جریان عدالت اجتماعی به طور کامل، اجرای حکم محل شبهه است؛ لذا در کنار شبهات موضوعیه و حکمیه، شبهه خطا و اکراه، شبهه قاضی و متهم، شبهه توبه و شبهه در اجرای حکم نیز وجود دارد که شق جدیدی از شبهات در قاعده درا است.

کلیدواژه ها

"قاعده درا", "حد", "شبهه", "توبه", "اجرای حکم"

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.