واکاوی معنایی اعتبار رشد و کمال عقل در مسئولیت کیفری نوجوانان

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره: 13، شماره: 24
  • کد COI اختصاصی: JR_FEQH-13-24_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Mohammad Hossein Mokhtari

دانشیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران

Hamed Rostami Najafabadi

استادیار فقه و حقوق امامیه دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

Yahya Jahangiri Sohrewardi

مدرس گروه فقه و حقوق امامیه دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

از جمله موضوعات چالشی و بحث برانگیز، موضوع سن افراد در برخورداری و استیفای حقوق اجتماعی سیاسی و همچنین مسئولیت کیفری است که رویه واحدی در این زمینه وجود ندارد. به نظر می رسد بلوغ و سن مسئولیت کیفری، دو اصطلاح متفاوت و در عین حال، مرتبط با هم هستند. در ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی در کنار رشد، کمال ­عقل مجرمان زیر ۱۸ سال مورد بیان مقنن در بحث مسئولیت کیفری نوجوانان قرار گرفته ­است که از آن به­تحولی شگرف در مسئولیت کیفری نوجوانان یاد می­ کنند. ظاهرا تشخیص رشد و کمال ­عقل مجرمان کمتر از ۱۸ سال مبنای فقهی دارد. رشد تنها به­ مفهوم خاص مدنی اختصاص نداشته و قابل تعمیم به مسائل غیر مالی از جمله امور کیفری نیز می باشد؛ چون به طریق اولی یا حداقل وحدت ملاک و تنقیح مناط، رشد، در مسئولیت کیفری نیز شرط است. سن ۱۸ سال اماره ای برای رشد است و رشد فرد برای مسئولیت کیفری باید احراز شود. در نوشتار حاضر ضمن تبیین معانی، برای اثبات این مدعا به روایات و قیاس اولویت در مساله رشد و کمال ­عقل استناد شده ­است.

کلیدواژه ها

مسئولیت ­کیفری, رشد, کمال ­عقل, بلوغ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.