تعذر اجبار و آثار حقوقی آن در تعهدات قراردادی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره: 14، شماره: 26
- کد COI اختصاصی: JR_FEQH-14-26_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 140
نویسندگان
دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، گروه حقوق، پژوهش محور دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
دانشیار حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران (نویسنده مسئول)
چکیده
گاهی اتفاق میافتد که پس از انعقاد عقد به نحو صحت و متعهد شدن متعاقدین به تعهدات ناشی از قرارداد حوادثی رخ میدهد که باعث میگردد، ایفای تعهدات قراردادی ناممکن گردد. همچنین روشن است که تعهد به امر غیر ممکن تعهدی غیر عقلایی و بیهوده و از نظر حقوقی، فاقد اعتبار و اثر است. در نتیجه پای بند دانستن متعاقدین به قرارداد در فرضی که اجرای آن غیر ممکن است، امری مذموم و ناپسند می نماید. در حقوق موضوعه، تعذر حادث شده و علتی که موجب ناممکن شدن اجرای قراداد و عدم ایفای تعهدات ناشی از آن میگردد، نباید قابلیت استناد را به متعهد داشته و از حیطه اقتدار وی خارج باشد؛ در غیر این صورت، متعهد کماکان مسئول عدم اجرای قرارداد خواهد بود. در فقه، قاعده ای تحت عنوان «بطلان کل عقد بتعذر الوفاء بمضمونه»، بیان گردیده و تفاوتی نمی کند که تعذر وفای عقد از جانب یکی از طرفین بوده و یا از جانب هر دو باشد. این قاعده بیانگر این مفهوم است که پس از انعقاد عقد، اگر ایفای تعهدات ناشی از عقد برای همیشه غیر ممکن شود اجرای محتوای قرارداد و تعهدات آن لازم نبوده و آن معامله باطل می باشد و تفاوتی هم بین عقود وجود نداشته و این قاعده در تمامی عقود حتی عقود اذنی نیز جریان خواهد داشت. حقوق ایران در مواد ۲۲۷ و ۲۲۹ قانون مدنی به این امر پرداخته و شروطی برای تحقق عنوان تعذر اجرای قرارداد درنظر گرفته است که بدون اجتماع آنها نمیتوان به این قاعده تمسک جست. بدیهی است در فرض اجتماع شرایط لازم برای متعذر شدن ایفای تعهد، متعاقدین از انجام تعهدات بری خواهند گردید. در این تحقیق در پی پاسخ به این سوال هستیم که تعذر اجبار و آثار حقوقی آن در تعهدات قراردادی چیست و از روش تحلیلی - توصیفی و استفاده از منابع کتابخانهای استفاده می گردد.کلیدواژه ها
تعذر, قرارداد, بطلان, تعهد, متعاقدین, ایفای عقداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.