کاربست نظریه اشاره های شناختی در تحلیل شعر فارسی به مثابه تحلیلی ارجاع محور (مطالعه موردی: غزلی از سعدی)

نظریه اشاره های شناختی به مثابه ابزاری برای تعیین عوامل تعیین کننده شیوه ارجاع در بافت متنی، از مباحث مهم زبان شناسی شناختی به شمار می آید. مسئله پژوهش حاضر، بررسی کاربرد نظریه اشاره های شناختی در تحلیل شعر فارسی است. مدعای اصلی که در پژوهش حاضر مطرح شده، این است که اشاره های شناختی، ابزارهایی مناسب برای کاربست شیوه ای نوین در تحلیل شعر فارسی هستند که به شکلی ویژه، شعر را براساس انواع ارجاع واکاوی می کنند. به منظور اثبات این ادعا و بررسی شیوه کاربست این نظریه، نخست بنیان های نظری اشاره های شناختی و مسائل اساسی آن همچون نظریه انتقال اشاره مطرح شده و سپس یک غزل از سعدی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد اشاره های شناختی و نظریه انتقال اشاره می تواند خلا موجود را که در بلاغت سنتی و علم معانی، ذیل مقوله ارجاع وجود دارد، پوشش دهد و با کاربست این نظریه ها می توان نوعی تحلیل ارجاع محور را در شعر فارسی طرح ریزی کرد.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی شناختی ، اشاره های شناختی ، ارجاع ، شعر فارسی ، غزل ، سعدی