کاربرد روش تحلیل پوششی داده ها در بررسی عملکرد تولیدکنندگان گندم آبی با رویکرد محیط زیستی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IMOS-5-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 105
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه زرگران

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

محمود دانشور کاخکی

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

لیلی ابوالحسنی

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

الناز نجاتیان پور

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

محمود صبوحی صابونی

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

چکیده

هدف: در مطالعه حاضر کارایی فنی و کارایی محیط زیستی تولیدکنندگان گندم ­آبی ۳۱ استان­ کشور با لحاظ کردن انتشار گاز CO۲ به عنوان ستانده نامطلوب طی سال­ های زراعی ۱۳۸۵-۱۳۹۷ بررسی شد.روش شناسی پژوهش: روش تحلیل پوششی داده ها و شاخص بهره ­وری مالم ­کوئیست تحت دسترسی طبیعی و مدیریتی به کار گرفته شد. مقدار تولید گندم به عنوان ستانده مطلوب، میزان انتشار دی ­اکسید کربن حاصل از تولید گندم آبی به عنوان ستانده نامطلوب در شاخص مالم­ کوئیست استفاده شد. جهت تعیین میزان انتشار گاز  CO۲ از ضرایب انتشار میزان انتشار دی ­اکسید کربن هر نهاده تولیدی و میزان استفاده آن ها در منطقه موردمطالعه استفاده شد.یافته ها: نتایج شاخص بهره­ وری مالم­ کوئیست با عدم وقوع تقاطع مرزی نشان داد تحت دسترسی طبیعی استان خراسان رضوی بالاترین مقدار شاخص را داشته است. استان کرمانشاه کارایی قوی و استان فارس کارایی فنی ضعیف در کشت گندم آبی دارند. تحت دسترسی مدیریتی آذربایجان شرقی بالاترین کارایی را دارد و استان ­های اردبیل، بوشهر، فارس، کرمانشاه و هرمزگان با ده سال سابقه شاخص بهره وری مالم ­کوئیست بیش­تر از یک، استان­ های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، خراسان ­شمالی، کردستان و لرستان با شش سال سابقه شاخص بهره ­وری مالم­ کوئیست کمتر از یک مواجه بودند. نتایج شاخص بهره ­وری مالم ­کوئیست با وقوع تقاطع مرزی نشان می­ دهد که تحت دسترسی طبیعی این شاخص در همه استان­ ها بیش­تر از یک است. تحت دسترسی مدیریتی در همه استان ­ها کم­تر از یک است.اصالت/ارزش افزوده علمی: پیشنهاد می ­شود کارایی فنی و کارایی محیط زیستی را برای سایر محصولات زراعی محاسبه نمود و میزان انتشار گازهای گلخانه ­ای CO۲، N۲O و CH۴ را به عنوان ستانده نامطلوب برآورد کرد. الگوی شاخص بهره ­وری مالم ­کوئیست را می ­توان بر اساس پهنه ­بندی اگرواکولوژیکی برای هر استان یا هر کشور انجام داد. با توجه به گرم شدن کره زمین و پدیده تغییر اقلیم استان­ هایی که کارایی محیط زیستی بیشتری در تولید گندم آبی دارند در اولویت کشت قرار بگیرند.

کلیدواژه ها

شاخص بهره وری مالم کوئیست, کارایی فنی, کارایی محیط زیستی, گندم آبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.