الگوی کشت بهینه و مدیریت منابع آب زیر زمینی و سطحی دشت کوهپایه- سگزی با استفاده از مدل تلفیقی تئوری بازی ها و الگوریتم بهینه سازی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 38، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_WRA-38-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 153
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی کلاهدوزان

دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

حامد نوذری

دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

صفر معروفی

استاد گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا.

چکیده

در سال­های اخیر، تضاد منافع زیست محیطی با معیشت کشاورزان به یکی از مهمترین مسائل حکمرانی محیط­زیست و کشاورزی در حوضه آبریز زاینده­رود تبدیل شده است. بنابراین، دستیابی به نقطه تعادل میان سود اقتصادی با استفاده از الگوی کشت بهینه و جلوگیری از برداشت بی رویه منابع آب زیر زمینی از اهمیت زیادی برای سیاست­گذاران این حوزه برخوردار است. در این پژوهش، تابع محیط­زیست با استفاده از محدودیت منابع آب و تابع اقتصادی با استفاده از سود اقتصادی محصولاتی که در دشت کوهپایه- سگزی کشت می گردد در بازه زمانی ۱۳۷۶ – ۱۳۹۰ مدل سازی گردید. تابع نش با استفاده از بهینه­سازی غیرخطی مقید با توجه به محدودیت منابع آب در هر سال بهینه شد. پس از آن، الگوی کشت محصولات با روش تئوری بازی ها و روش برنامه ریزی خطی محاسبه شد. نتایج نشان داد که کاهش مصرف آب در روش تئوری بازی­ها ۳۱% و برای روش برنامه­ریزی خطی ۱۷% است. در این حالت، میزان کاهش سود برای این دو روش به ترتیب ۱۷% و ۴% نسبت به حالت مبنا است. نتایج نشان داد که افت سطح آب زیر زمینی برای هیدروگراف معرف دشت و  روش برنامه ریزی خطی به ترتیب برابر با ۳/۶۹ و ۲/۰۴ متر است. در حالی که در روش تئوری بازی های بهینه شده با وزن تابع اقتصادی ۰/۵، تراز آب زیرزمینی دشت افزایش ۷/۴۵ متری دارد. با توجه به میزان کاهش مصرف آب، میزان کاهش سود و افزایش تراز آب زیر زمینی، روش تئوری بازی های بهینه شده با وزن ۰/۵ نسبت به روش برنامه ریزی خطی برتری دارد.

کلیدواژه ها

افت سطح آب زیر زمینی, برنامه ریزی خطی, تابع زیست محیطی, تابع اقتصادی, هیدروگراف معرف دشت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.