زهره بوالحسنی - گروه علوم و مهندسی خاک،دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
محمد فیضیان - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
لیلا صادق کسمائی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران
حسن اعتصامی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

این تحقیق به بررسی تاثیر کمپوست غنی شده بر رشد بادرنجبویه در شرایط تنش خشکی پرداخت. آزمایش به شیوه فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در سال ۱۴۰۱ در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. تیمارها شامل سه سطح تنش کم آبی شدید، ملایم و بدون تنش و یازده سطح کمپوست غنی شده با اصلاح کننده های مختلف (بیوچار، تریکودرما هارزیانوم، تیوباسیلوس تیوپاروس + گوگرد و کود شیمیایی NPK) و شاهد (بدون کود کمپوست) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع در گیاه در تیمار کمپوست غنی شده با همه اصلاح کننده ها تحت شرایط بدون تنش مشاهده شد. همچنین، کمترین میزان این صفات در تیمار تنش شدید و عدم کاربرد کود وجود داشت. با افزایش تنش، نشت یونی نیز افزایش یافت ولی کاربرد تیمارها موجب کاهش نشت شد. تنش خشکی، محتوای نسبی آب برگ را کاهش داد و اعمال تنش  شدید، محتوای نسبی آب برگ را در مقایسه با تیمار شاهد به میزان ۷/۴۸ درصد کاهش داد. تیمارها سبب افزایش معنی دار محتوای نسبی آب برگ نسبت به تیمار شاهد شد. همچنین، بیشترین میزان کلروفیل و کاروتنوئید و بیشترین میزان عملکرد اسانس در تیمار کمپوست غنی شده با همه اصلاح کننده ها تحت شرایط بدون تنش و کمترین میزان این صفات در تیمار شاهد مشاهده شد. بطور کلی نتایج نشان داد کاربرد کمپوست غنی شده با تیمارهای آلی، زیستی و شیمیایی باعث بهبود صفات کمی و کیفی گیاه در شرایط تنش رطوبتی گردید. بنظر می رسد غنی سازی کمپوست کود مرغی با تیمارهای ذکر شده می تواند به عنوان کود پیش کاشت مناسب برای افزایش عملکرد گیاهان معرفی شود.

بادرنجبویه, بیوچار, تریکودرما هارزیانوم, تیوباسیلوس تیوپاروس, عملکرد اسانس