بررسی و تحلیل مبانی فکری طریقت یسویه و تاثیر آن در تصوف آسیای صغیر

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان و ادب فارسی، دوره: 77، شماره: 249
  • کد COI اختصاصی: JR_PERLIT-77-249_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 202
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اسدالله واحد

استاد/ دانشگاه تبریز

هادی صادقی

دانشگاه تبریز

محمد مهدی پور

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز

ابراهیم رنجبر

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز

چکیده

«احمد یسوی» یکی از مشایخ مشهور و تاثیرگذار در خطه ترکستان در قرن ششم بوده است. حرکت صوفیانه و سلوک عرفانی وی به نام «یسویه» در جهان اسلام شهرت یافته است که در اسلامی شدن آناتولی نقش مهمی ایفا کرده است و با فراز و نشیب هایی در آسیای صغیر حیات داشته است. یسویه به عنوان اولین طریقتی تلقی می شود که در میان ترکان پدید آمد؛ این جریان دینی ابتدا در شهر «یسی» یا «ترکستان» پدیدآمد و سپس آوازه آن کل ماوراءالنهر را درنوردید و در آسیای صغیر نیز گسترش یافت. اهمیت اصلی طریقت یسویه از این منظر است که توانست متناسب با سطح اندیشه، زبان و فرهنگ ترکمانان، از ترکستان تا آناتولی، عقاید عرفانی و آداب و اصول صوفیانه شان را اشاعه و تبلیغ کند و با استفاده از اشعار عامیانه آهنگینی که ریشه در روح ملی و آداب آن قوم داشت، روح بسیط و بی آلایش آن ها را مجذوب اسلام و تصوف کند و در نهایت فرهنگ و اجتماع آسیای صغیر را آماده ورود و پذیرش آرای فرقه های مختلفی که اغلب آن ها اصل خراسانی داشت، گرداند. با توجه به این که تاکنون تحقیقی در مورد نقد و بررسی آراء و آداب یسویه و گسترش این طریقت در آسیای صغیر صورت نپذیرفته است. نگارندگان این پژوهش برآنند که با استناد به آثار مکتوب و منسوب شخص احمد یسوی، به شرح و تفسیر عقاید صوفیانه و آداب طریقت یسویه و تطبیق آن ها با تصوف خراسان بپردازند تا از این طریق ماهیت عرفانی و تاثیر فرهنگی و فکری این طریقت در آسیای صغیر آشکار و مشخص شود.

کلیدواژه ها

احمد یسوی, یسویه, آسیای صغیر, عقاید, آداب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.