کاربرد تابع توزیع جریان در روندیابی جریان سطحی مدل LAPSUS
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله علمی سامانه های سطوح آبگیر باران، دوره: 12، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JIRCSA-12-1_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 144
نویسندگان
Assistant Professor, Department of Agricultural and Natural Resources, University of Gonabad, Gonabad, Iran, and Former Ph.D. Student, Department of Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Yazd University, Yazd, Iran
Professor, Department of Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Yazd University, Yazd, Iran
Ferdowsi University of Mashhad
چکیده
از جمله مدلهایی که قابلیت محاسبه روندیابی جریان سطحی چندجهته را دارند، مدل لاپسوس (LAPSUS) است. در این مدل با توجه به وضعیت توپوگرافی منطقه، یک مقدار ثابت، بین ۱ تا ۱۰ به عنوان عامل همگرایی برای کل منطقه مورد مطالعه تعریف می شود. مقدار این عامل از طریق کالیبراسیون و یا مقادیر در نظر گرفته شده در مطالعات قبلی، به صورت ثابت در نظر گرفته میشود. در این تحقیق با هدف رفع مشکل ثابت بودن مقدار عامل همگرایی، تابع توزیع جریان برای این مدل تعریف شد. این مطالعه در ۵ زیرحوضه در حوضه آزمایشی کاخک واقع در شمال شرق ایران و در شهرستان گناباد انجام شد. در این تحقیق تابع توزیع جریان به جای عامل همگرایی برای مدل لاپسوس تعریف شد. در این تابع برای مدل کردن اثر ویژگیهای توپوگرافی بر توزیع جریان از پارامتر شیب استفاده شده است. بدین ترتیب قسمت روندیابی جریان در مدل لاپسوس با تغییر کد برنامه نویسی شده آن در محیط C++ برای تابع توزیع جریان توسعه داده شد. بر اساس نتایج حاصل بهترین مقدار عامل همگرایی میتواند بین ۱ تا ۱۰ باشد که پس از اعمال روش توسعه روندیابی مدل با تعریف تابع توزیع جریان برای مدل، مقدار تابع توزیع جریان برای زیرحوضه ۴ مقدار ۳/۶ و برای سایر زیرحوضهها بین ۷/۵ تا ۵/۶ محاسبه شد. نتایج اعتبارسنجی خروجی های مدل، مقدار ضریب تبیین برای حجم رواناب را ۹۹/۰ و برای فرسایش و رسوب ۹۲/۰ نشان داد. همچنین مقدار RMSE نرمال شده نیز برای رواناب ۵/۳ درصد و برای فرسایش و رسوب ۵/۵ درصد بوده است. بر اساس نتایج حاصل، تابع توزیع جریان توانایی تعریف مقدار عامل همگرایی را بر اساس شیب توپوگرافی برای مدل لاپسوس داشته و با وارد کردن شیب متوسط حوضه، مقدار عامل همگرایی است برای مدل قابل تعریف است. لذا یکی از مسائل اصلی در بحث روندیابی جریان چند جهته که تعیین مقدار عامل همگرایی بود، بر طرف شدکلیدواژه ها
Flow distribution function, Flow routing, LAPSUS model, Surface runoff, تابع توزیع جریان, جریان سطحی, روندیابی, مدل لاپسوساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.