تاریخ نگارگری ایران به مثابه تابعی از تاریخ ادبیات فارسی: خوانش نگاره های نسخه هفت اورنگ بر اساس تغییر گفتمان ادبی در دوره صفوی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 17، شماره: 66
- کد COI اختصاصی: JR_LCQFN-17-66_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 115
نویسندگان
PhD student of Art Research, Department of Art Research, Faculty of Arts, Shahed University
Assistant Professor, Art Research Department, Faculty of Arts, Shahed University
چکیده
ازآنجاکه بخش عمدهی نقاشی ایرانی پس از اسلام، در خدمت کتابآرایی و مصورسازی متون قرار داشته و عمدهی متونی که مصورسازی شده، کتب ادبیاند و با توجه به نقش ویژهی شعر و ادبیات در تاریخ اندیشهی ایران، بهعنوان یک نظام دانایی و معرفتی، موضوعی که مطرح میشود این است که در ایران، نسبت میان تاریخ نگارگری و تاریخ ادبیات چگونه بوده و تغییر گفتمانهای ادبی چه تاثیری بر تاریخ نگارگری داشته است؟ برای روشن شدن ابعادی از موضوع در این مقاله، تلاش شده است تا به برشی از یک مقطع زمانی پرداخته شود که در آن، تاریخ ادبیات دچار گسست و تغییر گفتمان ادبی شده است. در این راستا، نگارههای نسخهی هفتاورنگ جامی که در دربار سلطان ابراهیم میرزا مصورسازی شده، مورد خوانش قرارگرفته است. در این بررسی از آموزههای نشانهشناسی فرهنگی مکتب تارتو و مفاهیم مطرح در ترجمهی بینانشانهای بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان داد که با تغییر گفتمان ادبی از زمان جامی تا ابراهیم میرزا، نگارگری نیز در ساحت فرم و محتوا دچار دگرگونی شده است. برخلاف جامی، هفت اورنگ برای سلطان ابراهیم میرزا نه یک ابزار برای انتقال مفاهیم صوفیانه، بلکه یک متن ادبی و هنری بوده و جنبههای ادبی و زیباشناختی اثر در اولویت اول او قرار داشته است. این جنبههای ادبی و زیباشناختی نیز بر اساس نگرشها و مفاهیم مکتب وقوع شکلگرفته است.کلیدواژه ها
Iranian painting, Jami's Haft Awrang, the relationship between painting and literature, the Voqu School, literary discourse., نگارگری ایرانی, هفت اورنگ جامی, نسبت نگارگری و ادبیات, مکتب وقوع, گفتمان ادبی.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.