هنرسازه های ترکیبی، مختص مختصات بلاغت فارسی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 17، شماره: 66
  • کد COI اختصاصی: JR_LCQFN-17-66_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 62
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی میردار رضایی

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Gilan University, Rasht, Iran.

چکیده

بلاغت فارسی پس از اسلام، نخست از آبشخور قرآن و بلاغت عربی سرچشمه می­گیرد و در ادامه، توامان با ترجمه ی آثار حکمای یونانی، بلاغت اسلامی و به تبع آن بلاغت فارسی به­طور عمیق تحت تاثیر آثار و بلاغت غربی قرار می­گیرد. از این­رو، هنرسازه­های ادبی، خاصه ابزارهای زیبایی­شناختی دانش بیان در بلاغت فارسی متاثر است از دستگاه بلاغی عربی و غربی؛ و یا دست کم مشترک با آن آن­ها. اما با غور و وارسی سامان بلاغت و مداقه در صناعات ادبی فارسی درمی­یابیم که گونه­ای از این شگردها، یعنی هنرسازه­های ترکیبی علی­رغم وابستگی و هم­بستگی با شگردهای بلاغی عربی و غربی، از استقلال و انحصار ویژه­ای برخورداند که مانند آن را در سایر دستگاهای بلاغی نمی­بینیم. این جستار که با شیوه­ی توصیفی تحلیلی نوشته شده­است، می­کوشد تا با بررسی شباهت­های شگردهای دستگاه بلاغت فارسی با عربی و غربی، نشان دهد که هنرسازه­های ترکیبی مختص مختصات بلاغت فارسی است و سایر دستگاه­های بلاغی محروم از این گونه از ابزارهای زیبایی­شناسی­اند. نتیجه­ی این جستار تایید می­کند که بلاغت فارسی با توجه به قابلیت­ بازتابندگی عناصر فرهنگی و قومی شگرد کنایه و نیز دوگانه­خوانی ابعاد لازمی و ملزومی آن، و هم­چنین به سبب مختصات ذاتی­ زبان فارسی در حوزه­ی ترکیب­پذیری، با امتزاج شگردهای منفرد، صناعات مستقل و منحصری می­سازد که خاص بلاغت فارسی است و در دیگر دستگاه­های بلاغی (عربی و غربی) نشانی از آن نمی­بینیم.

کلیدواژه ها

Arabic and Western rhetoric, Persian rhetoric, mixed art forms, individual techniques., بلاغت عربی و غربی, بلاغت فارسی, هنرسازه های ترکیبی, شگردهای منفرد.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.