شناسایی و ارائه شاخص ها و معیارهای مطرح در ارزیابی راهبردهای توانمندسازی کارکنان به ‎منظور پایداری و توسعه کسب و کار

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: مهم‎ترین و ارزشمندترین منبع استراتژیک سازمان‎ ها منابع انسانی توانمند و خلاق آن به‎ شمار می ‎آیند که سایر منابع سازمان و حتی فناوری پیشرفته، بدون حضور آنان ناتوان و ضعیف تلقی می ‎شوند. نیروی انسانی توانمند، امکان افزایش تولید و ارزش افزوده و به تبع آن توسعه سازمان را فراهم می‎ آورد. غفلت و بی ‎توجهی به این عامل مهم می ‎تواند از دلایل توسعه نیافتگی در برخی از کشورهای در حال توسعه باشد. سرمایه ‎گذاری در سرمایه انسانی و افزایش سهم آن در کل سرمایه‎ گذاری کشور، باعث بهره‎ برداری بهتر از سرمایه فیزیکی می‎ گردد و عامل مهمی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی به ‎شمار می ‎رود. به‎ منظور استفاده حداکثری از نیروی انسانی، سازمان باید بتواند این دارایی ارزشمند را به ‎طور صحیح و بهینه مدیریت کند. برقراری و اجرای رویکرد راهبردی توانمندسازی منابع انسانی توانسته است برای سازمان ‎ها مزیت رقابتی ایجاد کند و منجر به بهبود عملکرد و ایجاد ارزش افزوده شود و به اجرای طرح ‎های کیفیت جامع کمک کند. اهمیت منابع انسانی ماهر امروزه بر کسی پوشیده نیست و سازمان‎ ها برای بقاء در محیط پیچیده و پرچالش به نیروی انسانی توانمند نیازمند هستند. توانمندسازی و نیز توسعه منابع انسانی رویکردی است مدیریتی که در آن به کارکنان اختیار داده می ‎شود خودشان تصمیم گرفته و همچنین بتوانند در تصمیمات سازمان خودشان، مشارکت نمایند. منابع‎ ‎انسانی،‎ ‎مهمترین‎ ‎عامل کارآفرینی و نوآوری در‎ ‎هر کشوری محسوب می‎ شود‎ ‎و تردیدی‎ ‎نیست‎ ‎که‎ ‎رشد و توسعه‎ ‎هر‎ ‎کشوری‎ ‎در‎ ‎بهبود‎ ‎و پرورش و توانمندسازی منابع‎ ‎انسانی‎ ‎آن‎ ‎نهفته‎ ‎است. کارکنان توانایی‎ ها و استعدادهای بسیاری دارند که باید از طریق توانمندسازی شکوفا گردد. توانمندسازی در ارتقای رضایت شغلی و به تبع آن رضایت مشتری تاثیر چشمگیری دارد. همچنین توانمندسازی به‎ عنوان یک مفهوم ذهنی و نگرشی تاثیر به‎ سزایی در عملکرد و بهره‎ وری سازمان و اثربخشی آن دارد و با توانمندسازی به‎ عنوان یکی از رویکردهای توسعه منابع انسانی در چند دهه اخیر تحولاتی مثبت در زمینه فعالیت ‎های سازمانی کارکنان ایجاد شده است. این تحولات باعث استفاده مناسب سازمان‎ ها از نیروی انسانی شده است. لذا توانمندسازی کارکنان در پیشرفت و توسعه عملکردی سازمان نقش مهمی دارد. در حقیقت شناسایی شاخص‎ ها برای ارزیابی راهبردهای مدیریتی به‎ منظور توانمندسازی کارکنان می ‎تواند اطلاعات مدیران ارشد را جهت ارزیابی و یافتن بهترین راهبرد در این زمینه کمک نماید. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص ‎ها و معیارهای مطرح در ارزیابی راهبردهای مدیریتی به ‎منظور توانمندسازی کارکنان می‎ باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر براساس هدف یک پژوهش کاربردی و براساس ماهیت روش، جزء تحقیقات توصیفی‎ ‎تحلیلی و از نظر شیوه گردآوری داده ‎ها یک پژوهش پیمایشی (میدانی) است. در پژوهش حاضر داده ‎های گرداوری شده از طریق پرسشنامه ساده و پرسشنامه ماتریسی از خبرگان گرداوری شد و سپس در سه مرحله تحلیل میانگین، تحلیل شانون و تحلیل تلفیفی تجزیه و تحلیل شد. جامعه آماری شامل صاحب‎ نظران و خبرگان حوزه منابع انسانی شرکت بود و با توجه به تعداد محدود جامعه، برای تعیین نمونه در این پژوهش از روش نمونه ‎گیری غیرتصادفی گلوله برفی استفاده شد. نمونه ‎ها ۲۱ نفر از خبرگان هستد. یافته ها: یافته‎ ها نشان داد که براساس تکنیک میانگین، اعتماد به نفس دارای (W=۰.۱۸) و رضایت شغلی (W=۰.۱۷) در رتبه اول و دوم قرار دارند. براساس تکنیک شانون خلاقیت دارای (W=۰.۲۱۹) و سپس تهعد (W=۰.۱۴۳) در رتبه اول و دوم قرار دارند. همچنین براساس تحلیل تلفیقی داده ‎های به ‎دست آمده تکنیک شانون و میانگین موزون معیارهای رضایت شغلی دارای (W=۰.۱۶) و اعتماد به نفس (W=۰.۱۴) به ‎عنوان اولویت اول و دوم در رتبه ‎بندی ارزیابی راهبردهای توانمندسازی کارکنان به‎ منظور پایداری و توسعه کسب و کار قرار گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به خروجی تکنیک تلفیقی دو مولفه مهم رضایت شغلی و اعتماد به نفس به ‎عنوان مهم‎ترین معیار در ارزیابی راهبردهای توانمندسازی کارکنان باید مورد توجه قرار گیرد زیرا کارکنان توانمند کسانی هستند که از شغل خود راضی هستند و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به همکاران و هم ردیفان خود دارند. به مدیران و تصمیم گیرندگان شرکت پیشنهاد می ‎شود از طریق پیاده ‎سازی راهبردها و سیاست ‎های مختلف، رضایت شغلی و اعتماد به نفس را در کارکنان خود تقویت کنند و از این طریق توانمندسازی آن‎ ها را جهت توسعه کسب و کار عملیاتی کنند. اعتماد به نفس از خصوصیات برجسته و مهم نیروهای توانمند و کارآفرین است. به‎ منظور توانمندی کارکنان و شکوفایی توانایی و استعدادهای درونی آن‎ها نیاز است حس اعتماد به نفس تقویت و مورد توجه قرار گیرد. تمامی تلاش‎ های سازمانی به‎ منظور توانمندی کارکنان و پرورش و توسعه آنها بدون ایجاد و تقویت حس اعتماد به نفس بیهوده است. به تعبیر دیگر توانمندی کارکنان در بستر اعتماد به نفس شکل می‎ گیرد. رضایت شغلی عاملی برای تعهد و تلاش بیشتر کارکنان در سازمان است. رضایت شغلی روحیه کارکنان را جهت توانمندی و افزایش مهارت و همچنین توسعه و پیشرفت سازمانی تقویت می‎ کند و ارتقا می ‎بخشد. عدم رضایت شغلی و نارضایتی شغلی هر دو برای توانمندسازی سم مهلک و تخریب کننده محسوب می ‎شود که باید به ‎شدت از عوامل ایجاد کننده آن ها در سازمان پرهیز کرد. لذا تمامی سیاست ‎ها و راهبردهای کارافرینی و توانمندی کارکنان در شرکت دنون لبنی پارس باید براساس شاخص و معیارهایی از جمله اعتماد به نفس و رضایت شغلی مورد ارزیابی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Empowerment ، Empowerment Criteria ، Human Resources ، Shannon ، تکنیک شانون ، توانمندسازی ، معیارهای توانمندسازی ، منابع انسانی