چاووش، هیبرید جدید زودرس ذرت مناسب کشت در مناطق معتدل و معتدل سرد

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_RAFHC-12-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 239
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

افشار استخر

استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.

زیبنده دهقانپور

استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

محمدرضا شیری

استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

هادی حسن زاده مقدم

استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

علی شیرخانی

استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.

پیمان جعفری

استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.

مسعود محسنی

مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران.

کامران انوری

مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.

مجید زمانی

استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

محمد حسین سبزی

محقق، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.

چکیده

رقم ذرت چاووش یا سینگل کراس ۳۸۰ (KSC۳۸۰) به عنوان یک هیبرید جدید زودرس از تلاقی دو لاین KE۷۶۰۰۹/۳۱۲ و K۱۲۶۳/۱ تولید شده است. در آزمایش مقدماتی سال ۱۳۸۵ در منطقه کرج، این هیبرید با میانگین عملکرد ۱۱/۹۲ تن در هکتار در گروه هیبریدهای برتر قرار گرفت و در سال ۱۳۸۶ وارد آزمایش نیمه ­نهایی شد. در این مرحله، هیبرید جدید با میانگین عملکرد دانه ۱۲/۱۸ تن در هکتار در چهار منطقه (کرج، مشهد، شیراز و کرمانشاه) نسبت به رقم شاهد دهقان، ۹۱۰ کیلوگرم افزایش عملکرد دانه در واحد سطح نشان داد. هیبرید جدید در آزمایش مقایسه ارقام نهایی در هشت منطقه طی دو سال (۱۳۹۴-۱۳۹۳) با  تولید عملکرد دانه  ۱۱/۵۴ تن در هکتار نسبت به هیبرید شاهد دهقان، برتری ۷۵۰ کیلوگرمی در هر هکتار نشان داد. این هیبرید با ۱۰۰ روز طول دوره رشد در مقایسه با رقم شاهد دهقان، نه روز زودرس تر بود. هیبرید چاووش با روش­ های مختلف برآورد پایداری و شاخص برتری لین و بینز، پایداری عملکرد دانه بالاتری را نشان داد. این هیبرید در آزمایش مقایسه عملکرد سال ۱۳۹۵ در پنج منطقه (کرج، مشهد، اصفهان، شیراز و کرمانشاه) با میانگین ۱۲/۲۸ تن در هکتار برتری عملکرد معادل ۱/۱۵ تن در هکتار در مقایسه با رقم شاهد دهقان داشت. در آزمایشات تحقیقی-ترویجی سال ۱۳۹۵ منطقه کرمانشاه هیبرید چاووش و رقم شاهد فجر با هفت تن عملکرد دانه در هکتار، عملکردی مشابه تولید نمودند. اگرچه در آزمایش ترویجی و در شرایط زارع عملکرد این ارقام کمتر از رقم شاهد سینگل کراس ۷۰۴ با ۹/۹ تن در هکتار بود، اما برای هیبرید چاووش به طور متوسط ۲ تا ۳ نوبت آبیاری کمتری انجام شد. لذا برآورد می­ شود که با استفاده از این رقم میزان صرفه جویی آب آبیاری ذرت در سیستم های آبیاری تحت فشار حدود ۸۰۰  تا ۱۲۰۰ متر مکعب و در سیستم آبیاری سنتی حدود ۱۶۰۰ تا ۲۴۰۰ متر مکعب در هکتار باشد. به طور کلی هیبرید چاووش با توجه به فصل رشد کوتاهتر،  مصرف آب کمتر و عملکرد مناسب علاوه بر اینکه برای کاشت بهاره در منطقه معتدل و معتدل سرد مناسب است برای کاشت تابستانه منطقه معتدل نیز توصیه می­ شود.

کلیدواژه ها

ذرت, زودرسی, سینگل کراس ۳۸۰, عملکرد دانه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.