تحلیل جرم شناختی فرار از مالیات در حقوق کیفری ایران و راهکارهای پیشگیری از آن

مالیات را می توان علاوه بر منبع عمده درآمدهای دولت برای تامین هزینه های عمومی ، ابزاری جهت اعمال سیاستهای اقتصادی و حتی اجتماعی نیز در نظر گرفت . از این رو نظام مالیاتی و اخذ مالیات در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای دنیا امری با اهمیت بوده و تخطی از پرداخت مالیات یکی از مهمترین جرائم اقتصادی به شمار می رود. در حقوق ایران تا پیش از تصویب قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم در سال ۱۳۹۴، موضوع فرار مالیاتی در قوانین و مقررات موضوعه آن طور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته بود؛ به طوری که تنها بخش اندکی از این دست جرائم توسط قانونگذار جرم انگاری شده بود، لکن قانون فوق الذکر با اختصاص مواد مشخصی به موضوع قرار مالیاتی در صدد جرم انگاری اقسام متفاوت این اقدام متخلفانه بر آمده است بررسی قانون مذکور در زمینه قرار مالیاتی و مقایسه آن با قوانین پیشین نشان داد که این قانون در زمینه جرم انگاری قرار از پرداخت مالیات، چه در مرحله تشخیص و چه در مرحله وصول مالیات موفق عمل نموده است و توانسته است با جرم انگاری بسیاری از موارد مرسوم فرار از مالیات ، گامی مهم در زمینه مقابله با فرار مالیاتی بردارد و فقر تقنینی بردارد. با این حال در زمینه مقابله با جرم فرار مالیاتی یا استفاده از مجازات های تتمیمی و تبعی اقدام قانونگذار چندان قابل دفاع به نظر نمی رسد؛ با توجه به آنکه انگیزه مجرم از ارتکاب جرم فرار مالیاتی عموما انگیزه های مالی است وجود برخی مجازات های تکمیلی یا تبعی که جنبه مالی دارند می تواند نقش به سزایی در بازدارندگی و تنبه مجرمین بالقوه داشته باشند؛ لکن قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ،۱۳۹۴ به این مهم توجه ننموده است .

کلیدواژه ها:

جرمشناسی ، مالیات ، فرار مالیاتی ، پیشگیری ، قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم .