مفاد قاعده جزایی اضطرار و جلوه های آن در حقوق کیفری ایران

قاعده اضطرار از جمله قواعدی است که در نظام کیفری ایران داری اهم یت است . برای فهم دقیق مفاد و کاربست آن لازم است که این مفاد به درستی ارزیابی و ضابطه مند بررسی گردد. تا با مطالعه ادله و دلالت التزامی و تضمنی آنها بتوان به در یافت صحیحی از مفاد قاعده مزبور دست یافت . به همین منظور، در مقاله حاضر نگارندگان بر آنند که به روش کتابخانه ای با کنکاش مستندات مفاد و شرا یط قاعده اضطرار را تبیین و کاربرد این قاعده را در حقوق و جزا روشن سازند. برآیند نوشتار حاضر که به صورت توصیفی تحلیلی استاین است که قاعده اضطرار با وجود شرایطی مانند: امتنانی بودن، غیر اختیاری بودن، ارتکاب عمل اضطراری به اندازه ضرورت، رعا یت ترتیب در ارتکاب جرم و اکتفا کرد ن به حداقل دفع ضرر جاری می گردد. اجرای این حکم از باب تخفیف و رخصت بوده و علاوه بر رفع حکم حرام، شامل جا یز شدن ترک واجب می شود. کاربرد قاعده در قتل معتبر نیست ؛ مگر در مواردی که از جمله آن: سقط جنین برای حفظ جان مادر، کشتن مسلمانان اسیری که سپر دشمن شده است ، قتل در جهت دفاع مشروع، افضل بودن جان مضطر است . حکم قاعده را می توان در مورد زنا و سرقت در شرایط اضطرار جاری کرد.

کلیدواژه ها:

قاعده اضطرار ، مفاد اضطرار ، ارتکاب جرم ، غیر اختیاری بودن ، رفع حکم حرام