متهم در حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ ایران واسناد بین المللی

در همه مراحل دادرسی حقوق یکسانی از قبیل احترام به اصل حاکمیت قانون، رعایت استانداردهای دادرسی عادلانه و منصفانه ، ممنوعیت شکنجه و آزار متهمان و ممنوعیت استفاده ابزاری از انسان به عبارت دیگر در همه مراحل دادرسی چه به معنای اخص و چه به معنای اعم آن، متهم دارای حقوق یکسانی هست که می توان آنها را حقوق عمومی متهم نامید که باید به وسیله تمامی متصدیان نظام عدالت کیفری موردتوجه قرار گرفته و رعایت شود. در این پژوهش به مطالعه بررسی تناسب میان حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی در ایران و اسناد بین المللی پرداخته می شود که تا به چه اندازه جنبههای حمایتی مندرج در اسناد، در حقوق کشورمان نیز موردتوجه قرار گرفته و رعایت شده است . با توجه بر تصویب قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ و لازم الاجرا شدن آن ضروری است ، که در پژوهشی ویژه و تخصصی این مسئله مورد کنکاش و تحلیل قراره گیرد. در نتیجه امروزه به دشواری می توان در تشخیص حقوق و آزادیهای افراد علی الخصوص حقوق متهمین به متون و منابع داخلی اکتفا کرد. بخش عمده ای از این حقوق در اسناد بین المللی یا منطقه ای مطرح می شوند. با توجه بااینکه ایران نیز بر اکثر این اسناد مهم پیوسته و آنها را به رسمیت شناخته ، باید این جنبههای حمایتی را بر اساس قوانین داخلی تحت الشعاع قرار دهد. در آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نکات بسیار مثبتی در رعایت از حقوق متهم مشاهده می شود، ولی در برخی جهات همچون افزایش اختیارات ضابطین قضایی ، منع حضور وکیل در تحقیقات مقدماتی در برخی جرائم ، منع محاکمه علنی در برخی از رسیدگیهای کیفری و ... دارای کاستیهای اساسی هست که باید در رفع و اصلاح آنها اهتمام جدی صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

حقوق متهم ، جنبه های حمایتی ، فرآیند دادرسی کیفری ، اسناد بین المللی ، قانون آیین دادرسیکیفری ۱۳۹۲