کاربرد رویکرد بازی گونه سازی (گیمیفیکیشن) در برنامه درسی آموزش عالی براساس تجارب خبرگان
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه فناوری آموزش، دوره: 18، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JEIT-18-3_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 135
نویسندگان
گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
پیشینه و اهداف: رویکرد بازی گونه سازی یکی از جدیدترین و جذابترین تحولات در سال های اخیر است که در حوزه های مختلفی از جمله آموزش، موثر بوده است. این رویکرد با ایجاد نشاط و تعامل، توجه بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کرد. بازی گونه سازی به معنای به کارگیری عناصر و مولفه های بازی در موقعیت غیر بازی است که طبق یک فرآیند جذاب و از پیش تعیین شده، اهداف خاصی را مدنظر قرار میدهد. رویکرد بازی گونه سازی با اثربخشی برنامه درسی، محیطی پویا و تعاملی را برای فراگیر به وجود میآورد و در یک بستر مناسب، موقعیت آموزشی و یادگیری را ارتقا میدهد. این پژوهش با هدف شناسایی تجارب خبرگان در ارتباط با کاربرد عناصر رویکرد بازی گونه سازی در برنامه درسی آموزش عالی انجام شده است.روش ها : این پژوهش، به صورت کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی (توصیفی) در سال ۱۴۰۱ انجام شد. در این پژوهش برای کسب تجارب خبرگان یک سوال عمیق طرح شد و در صورت نیاز، عناصر رویکرد بازی گونه سازی بیان می شد تا مصاحبه شوندگان تجارب خود را در ارتباط با آنها بیان کنند. مشارکت کنندگان شامل خبرگانی از کل کشور بودند که در حوزه آموزش، پژوهش یا تولید محتوای الکترونیکی برای نظامهای آموزش عالی در ارتباط با بازی گونه سازی فعالیت داشتند. ۱۸ خبره با توجه به نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی در سطح کشور شناسایی شدند و مصاحبه ها که به مدت ۱ ساعت بود تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت. پس از انجام مصاحبه ها و ضبط آن ها، مصاحبه ها به صورت کامل مکتوب شدند و پس از مطابقت متن و صوت، چندین بار مرور انجام شد و سپس با سیستم کدگذاری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافته ها: براساس تجارب خبرگان عناصر رویکرد بازی گونه سازی که می توان در برنامه درسی آموزش عالی به کار گرفت عبارتند از: ایجاد هیجان (نمایش محتوای جذاب، کاربرد روش های تدریس فعال، علائم رفتاری، مسابقه و طرح سوال، ماجراجویی و عدم تکرار)، ایجاد تعامل (یاددهنده با یادگیرندگان، با استفاده از فضای مجازی، با استفاده از محتوا و بین یادگیرندگان)، ایجاد رقابت (رقابت گروهی، با محدودیت زمانی، رقابت فردی و با قرعه کشی)، ایجاد انگیزه (تکنیک های خلاقانه، ایجاد انگیزه درونی، ایجاد انگیزه بیرونی، جملات انگیزشی)، بازخورد (بازخورد متناسب با تلاش، بازخوردهای کیفی و بازخورد بلافاصله بعد از آزمون)، امتیازدهی (فرصت جبران، نوار پیشرفت، ارائه نامنظم امتیاز و تعیین نقش )، پاداش دهی (دادن جایزه، انواع پاداش ها و طراحی گواهینامه و اعطای آن)، ایجاد چالش (با طرح سوال و با ابزار)، تعیین قوانین و مقررات (تعیین اهداف چند بعدی درس و اعلام آن در ابتدای ترم، ترسیم نقشه راه توسط استاد و جریمه شیرین) و سطح بندی (سطح بندی مطالب و پیش رفتن گام به گام از ساده به دشوار، از عینی به ذهنی، از معلوم به مجهول).نتیجه گیری: رویکرد بازی گونه سازی دارای عناصری است که پیاده سازی آن در برنامه درسی آموزش عالی، منجر به جذابیت و پویایی تدریس میشود و روند یادگیری را تسهیل میکند. بر این اساس، می توان از تجارب خبرگان رویکرد بازی گونه سازی در فرآیند آموزشی استفاده کرد تا کلاس، از جو خشک و کسل کننده خارج شود و با استفاده از عناصر رویکرد بازی گونه سازی، فرآیند یادگیری را جذاب، لذت بخش و ماندگار کند. این رویکرد، به مخاطبان و علایقشان توجه خاصی کرده است و مشارکت و تعامل فراگیران را مدنظر قرار میدهد تا دانش جدید در یک فرآیند شاد و جذاب، با فعالیت دانشجویان تولید شود.کلیدواژه ها
آموزش عالی, بازی گونه سازی, برنامه درسی, رویکرد کیفی, یادگیریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.